Kỹ sư làm nông và nội lực mới cho ngành nông nghiệp

Trên các phương tiện truyền thông, bạn đọc sẽ không quá xa lạ với những kỹ sư rời bỏ công việc tại các doanh nghiệp để trở về quê hương lập nghiệp, khởi nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp. Điển hình như: Nguyễn Phước Việt Cường – Kỹ sư công nghệ thông tin – trồng rau thủy canh tại huyện Cao Lãnh (Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Công nghệ Xuân Minh); Trần Thanh Tiền – Kỹ sư Công nghệ sinh học khởi nghiệp với mô hình trồng dưa lưới tại huyện Hồng Ngự; Kỹ sư Công nghệ sinh học Huỳnh Thị Thanh Nhàn mở cơ sở trồng nấm Huỳnh Gia tại thành phố Cao Lãnh; Võ Thanh Beo – Kỹ sư nông nghiệp thành công với mô hình trồng rau má thủy canh và các sản phẩm từ rau má ở huyện Cao Lãnh (Công ty TNHH BC Vũ Long); Nguyễn Cao Cường – Thạc sĩ Hóa sinh khởi nghiệp trồng nấm; Lâm Trọng Nghĩa – Kỹ sư nông nghiệp khởi nghiệp với máy bay phun thuốc v.v.. Hầu hết các bạn đều thuộc thế hệ 8X, 9X và bước đầu đạt được thành công trên con đường đã chọn.

Trực tiếp canh tác trên đồng ruộng, áp dụng kỹ thuật mới lên mảnh vườn quê nhà còn có những kỹ sư nông nghiệp như: Nguyễn Minh Tuấn, Nguyễn Thanh Tâm và Nguyễn Thế Ngoan Vinh. Họ đã đưa tư duy, cách làm mới về làm nông nghiệp để áp dụng tại địa phương mình.

Nguyễn Minh Tuấn và Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Phạm Thiện Nghĩa
tại cánh đồng lúa làm mô hình Lúa – cá – vịt

Nông dân Nguyễn Minh Tuấn (bìa trái) – Thạc sĩ Bảo vệ thực vật, giới thiệu với Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Phạm Thiện Nghĩa về mô hình Lúa – cá – vịt mà anh đang tham gia thực hiện cùng với 08 hộ nông dân khác trong Tổ hợp tác số 10 (xã Phú Thành A, huyện Tam Nông). Trong 20 ha lúa thực hiện theo mô hình, gia đình Tuấn có hơn 07 ha, trong đó anh là người trực tiếp trông coi đồng án.

Điểm mạnh của nông dân 33 tuổi này đó chính là kiến thức trong lĩnh vực bảo vệ thực vật. Tuấn cho biết, khởi đầu của anh là học chuyên ngành Bảo vệ thực vật tại Trường Cao đẳng Cộng đồng Đồng Tháp, sau đó liên thông lên Đại học tại Trường Đại học Cần Thơ và học tiếp lên Thạc sĩ cùng chuyên ngành. Cũng như bao bạn trẻ khác, sau khi tốt nghiệp thì Tuấn tìm việc tại các doanh nghiệp. Gần 02 năm kinh nghiệm làm việc tại công ty chuyên về nông nghiệp, Tuấn quyết định trở về quê để canh tác lúa theo hướng hữu cơ. Đây là cách để phát triển cây lúa bền vững, giảm được giá thành sản xuất, lúa đạt tiêu chuẩn và chất lượng cao, bảo vệ sức khỏe người sản xuất – nông dân Nguyễn Minh Tuấn cho hay.

Mặc dù có trình độ Thạc sĩ về Bảo vệ thực vật, nhưng anh nông dân trẻ này khẳng định, kiến thức là yêu cầu cần thiết phải có và phải được nâng cao đối với người nông dân. Nhưng kiến thức thôi chưa đủ, cần có kinh nghiệm, trải nghiệm thực tế trên ruộng đồng thì mới làm tốt được.

Minh chứng cho sự kết hợp hài hòa giữa kiến thức và kinh nghiệm, Tuấn cho biết anh đã giảm được khoảng 30% chi phí sản xuất lúa so với cách làm thông thường. Nhờ nắm được những thời điểm quan trọng của cây lúa nên anh chủ động trong quản lý sâu rầy, dịch hại. Cùng với đó, làm theo hướng hữu cơ nên trên ruộng còn thả vịt và trữ cá đồng, vừa đỡ tốn công, chi phí diệt sâu rầy, vừa tăng thu nhập. Lúa được sạ cụm bằng máy, chỉ sử dụng 50 kg giống/ha và bón vùi phân hữu cơ trước khi xuống giống.

Sắp tới, nông dân Nguyễn Minh Tuấn và các nông dân trong Tổ hợp tác số 10 mong muốn có được hệ thống bơm tưới tự động trên đồng ruộng, mang đất đi phân tích để biết được hàm lượng trong đất cần gì để bón phân cho phù hợp, tránh lãng phí.

Cũng từ câu chuyện mang đất đi phân tích, một nông dân tại thị trấn Tràm Chim, huyện Tam Nông đã thành công với mô hình trồng sầu riêng trên vùng đất lâu nay vốn chỉ quen với cây lúa. Đó là Nguyễn Thanh Tâm (38 tuổi), xuất phát từ một Kỹ sư Bệnh học Thủy sản và từng tham gia giảng dạy tại Trường Đại học Cần Thơ.

Vườn sầu riêng của anh Tâm đang vào vụ thu hoạch với sản lượng 12 tấn trái

Anh Nguyễn Thanh Tâm cho biết, trước khi trồng sầu riêng trên nền đất lúa, vốn nhiều phèn, anh phải mất 02 năm để cải tạo đất. Tháng 4/2018, anh Tâm bắt đầu trồng những cây sầu riêng đầu tiên, với diện tích 1,2 ha (215 gốc sầu riêng giống Ri 6 và Monthong).

Chia sẻ về quyết định trồng loại trái cây đặc sản còn khá “xa lạ” với vùng đất Tam Nông, nông dân Nguyễn Thanh Tâm cho hay, đây không phải là sự liều lĩnh, mà hoàn toàn có cơ sở. Bởi khi còn ở Đại học Cần Thơ, anh đã đem đất (nơi đang trồng sầu riêng) để đi phân tích. Kết quả cho thấy, đây là vùng đất rất phù hợp để trồng cây ăn trái (về độ PH, phù sa, một số vi lượng, nền sét v.v.) nên nếu chỉ trồng lúa thì quá uổng. Cộng với thông tin anh tìm hiểu được về kỹ thuật trồng, giá trị kinh tế của cây sầu riêng ở vùng đất Ngũ Hiệp (Tiền Giang) đã thôi thúc anh trồng sầu riêng tại quê nhà Tam Nông.

Qua 02 đợt cho trái, theo anh Tâm, nhiều người đánh giá cao chất lượng trái sầu riêng anh trồng, về độ ngọt, múi khô và mịn. Vì vậy, anh càng phấn khởi khi mình đã đi đúng hướng.

Trên địa bàn huyện Tam Nông ước tính có trên 100 ha trồng sầu riêng. Để chia sẻ kỹ thuật và học hỏi kinh nghiệm trồng sầu riêng lẫn nhau, anh Tâm và 21 nông dân khác cùng tham gia Tổ nghề nghiệp Trồng sầu riêng tại thị trấn Tràm Chim, với vai trò là Tổ phó. Tổ nghề hoạt động định kỳ hằng tháng và dự kiến phát triển thành Hội quán về trồng sầu riêng.

Không chỉ trồng sầu riêng, nông dân Nguyễn Thanh Tâm đang ấp ủ dự định trồng cây dó bầu trên đất phèn Tam Nông để lấy trầm hương, với mong muốn khai thác lợi thế tài nguyên của vùng đất này, giúp người nông dân làm giàu hơn trên mảnh đất quê nhà.

Chia sẻ thêm về bước ngoặc trong lựa chọn con đường lập nghiệp, từ một giảng viên đến một nông dân ngày đêm gắn bó với ruộng vườn, anh Tâm cho hay, làm nông nghiệp chính là đam mê và vốn kiến thức từ giảng đường chính là nền tảng giúp anh tự tin hơn. Những nông dân có kinh nghiệm, kiến thức vững vàng sẽ nắm bắt, ứng phó tốt và đặc biệt là sẽ phát hiện ra những điều mới mẻ để đưa nông nghiệp phát triển tầm cao mới.

Bắt nguồn từ mong muốn có những điều mới mẻ cho nông nghiệp, chàng kỹ sư 9X Nguyễn Thế Ngoan Vinh (huyện Lai Vung) lựa chọn con đường lập nghiệp từ nông nghiệp quê hương. Trồng quýt hồng trong nhà màng là mô hình mà Vinh đang nghiên cứu và thử nghiệm.

Nguyễn Thế Ngoan Vinh và những cây quýt hồng được trồng trong nhà màng

Sau thời gian phải thực hiện song song giữa việc đi làm cho Tập đoàn hàng đầu về lúa gạo và vừa đảm trách kỹ thuật cho mô hình trồng dưa lưới tại gia đình, Nguyễn Thế Ngoan Vinh quyết định lựa chọn 01 công việc mà anh thấy yêu thích nhất, đó là làm nông nghiệp.

Vinh tự hào khi hiện tại mình là một nông dân, nhưng là nông dân được trang bị nhiều kiến thức chuyên môn về nông nghiệp, có cơ hội tiếp cận với mô hình nông nghiệp hiện đại. Bằng vốn tiếng Anh có được, Vinh tự học hỏi, tham khảo nhiều phương thức canh tác cây trồng ở các nước phát triển để tích lũy kiến thức, áp dụng cho cây trồng tại địa phương.

Dưa lưới là cây trồng đầu tiên Vinh hiện thực hóa mong muốn làm nông nghiệp của mình. “Thật may mắn khi được ba, mẹ tin tưởng, ủng hộ và bỏ ra khá nhiều tiền cho ý tưởng của mình nên bản thân mình phải có trách nhiệm làm thật tốt” – Vinh chia sẻ. Từ 800 m², rồi đến 2.000 m² và giờ đây đã mở rộng đến 4.000 m² dưa lưới trồng trong nhà màng theo công nghệ cao. Năng suất và chất lượng dưa lưới được đánh giá cao, tiêu thụ ổn định, bước đầu mang lại thành công với loại quả có giá trị kinh tế cao này.

Bên cạnh dưa lưới, chàng trai 28 tuổi luôn trăn trở làm thế nào để khôi phục cây quýt hồng – đặc sản nổi tiếng của huyện Lai Vung. Nhiều người phất lên cũng nhờ cây trồng này. Tuy nhiên, do dịch bệnh vàng lá thối rễ, phương thức canh tác của nhà vườn không phù hợp nên dẫn đến cây chết rất nhiều, diện tích quýt hồng cũng giảm mạnh. Hiện nay, huyện Lai Vung đang thực hiện đề án bảo tồn và khôi phục quýt hồng, phương pháp khắc phục bệnh vàng lá thối rễ được đánh giá từng bước mang lại hiệu quả.

Năm 2020, Nguyễn Thế Ngoan Vinh trồng thử nghiệm 50 gốc quýt hồng trên diện tích 500 m². Quýt được trồng trong nhà màng, theo công nghệ Israel. Thích ứng với điều kiện trong nhà màng, cộng với sử dụng phân hữu cơ, chế phẩm sinh học và cả phân hóa học có định lượng rõ ràng, tưới bằng hệ thống nhỏ giọt v.v. nên hiện cây đang phát triển rất tốt, so với trồng thông thường thì quýt trồng trong nhà màng phát triển nhanh từ 2 đến 2,5 lần. Qua 02 năm trồng, có cây đã cao khoảng 03 m. Vài tháng nữa sẽ cho xử lý ra hoa để đánh giá chất lượng, năng suất cây trồng.

Trồng trong nhà màng tốn chi phí đầu tư khá lớn, sẽ là rào cản đối với nhiều nông dân. Do đó, Vinh đang thử nghiệm thêm 4.000 m² quýt hồng trồng trong điều kiện bình thường bên ngoài. Quýt được trồng theo công nghệ cao, những kinh nghiệm từ việc trồng trong nhà màng sẽ được chọn lọc để áp dụng trồng bên ngoài và theo dõi độ thích ứng của cây.

Hai mô hình trồng quýt hồng công nghệ cao mà bản thân đang thực hiện, mặc dù quy mô nhỏ nhưng có thể xem đó là đề tài nghiên cứu khoa học trên cây quýt hồng Lai Vung, do bản thân tự trích kinh phí, tự nghiên cứu và thực hiện, với mục đích phục hồi cây quýt hồng theo cách riêng của mình. Nếu mô hình thành công sẽ sẵn sàng chuyển giao công nghệ cho nông dân áp dụng – Vinh cho hay.

Nguyễn Thế Ngoan Vinh tự tin chia sẻ thêm, cách tôi đang làm không phải không có cơ sở, nhiều nước đã trồng quýt trong nhà màng, ứng dụng công nghệ cao. Và giờ đây, tôi đang áp dụng trên thực tế địa phương mình và tinh chỉnh cho phù hợp với cây trồng, điều kiện tự nhiên ở Lai Vung. Vì vậy, tôi tin mình có thể làm được.

Có thể nói, những trí thức trẻ tham gia làm nông nghiệp đang có xu hướng ngày càng tăng, họ lựa chọn nông nghiệp không chỉ để lập thân, lập nghiệp mà còn khẳng định giá trị bản thân, thỏa mãn đam mê được nghiên cứu, ứng dụng kiến thức từ giảng đường vào thực tiễn ruộng đồng. Niềm đam mê ấy, trước tiên là đem lại lợi ích cho chính họ và kế đến là cùng góp nên thành công chung cho ngành nông nghiệp tỉnh nhà. Lực lượng trẻ ấy chính là nguồn nội lực mới, mạnh mẽ, giàu sức sống, hứa hẹn những thế hệ nông dân chuyên nghiệp cho Đất Sen hồng.

Nguyệt Ánh