Phát biểu của Chủ tịch UBND tỉnh tại Hội thảo nâng cao năng lực đối với xoài xuất khẩu

Hôm nay, tỉnh Đồng Tháp rất vinh dự được đón tiếp quý lãnh đạo Bộ, ngành Trung ương và địa phương, các doanh nghiệp, các vị khách quý, đại biểu về tham dự Hội thảo Nâng cao năng lực tuân thủ các quy định thị trường trong xuất khẩu xoài của Việt Nam được tổ chức tại tỉnh Đồng Tháp.

Thay mặt Uỷ ban nhân dân tỉnh, tôi nhiệt liệt chào mừng và gửi đến quý lãnh đạo, các vị khách quý, cùng toàn thể quý đại biểu lời chúc sức khỏe và lời chào trân trọng nhất!

Xoài là một trong những cây ăn trái chủ lực của Đồng bằng sông Cửu Long, chiếm khoảng 48% tổng diện tích xoài cả nước. Trong đó, tỉnh Đồng Tháp hiện nay có diện tích trồng xoài khoảng 12.171 ha - lớn nhất vùng Đồng bằng sông Cửu Long với sản lượng hàng năm gần 124 ngàn tấn.

Ngay từ những năm 2005 - 2006, tỉnh Đồng Tháp đã tập trung đầu tư nhiều nguồn lực cho ngành hàng xoài: từ việc đầu tư hạ tầng kỹ thuật, hệ thống đê bao chống lũ, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật mới vào sản xuất như cải tạo giống, xử lý ra hoa rải vụ, áp dụng kỹ thuật bao trái đến việc sản xuất xoài theo tiêu chuẩn thực hành nông nghiệp tốt (GAP); công nghệ sau thu hoạch đã từng bước được áp dụng; ứng dụng công nghệ Blockchain trong truy xuất nguồn gốc, “Mô hình cây xoài nhà tôi” bán hàng qua mạng. Từ đó, đã hình thành nên vùng nguyên liệu xoài tập trung chủ yếu ở huyện Cao Lãnh và thành phố Cao Lãnh. Tỉnh Đồng Tháp đã lựa chọn cây xoài là 1 trong 5 ngành hàng thực hiện Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp của tỉnh và đã ban hành Kế hoạch số 80/KH-UBND ngày 29 tháng 4 năm 2016 về phát triển ngành hàng xoài giai đoạn 2016 - 2020 nhằm cải tiến chuỗi giá trị ngành hàng trên cơ sở tổ chức lại sản xuất, sắp xếp các nhân tố tham gia bên trong ngành hàng xoài để nâng cao giá trị gia tăng, thu nhập cho người trồng xoài.

Ngoài ra, tỉnh còn tập trung xây dựng nhãn hiệu hàng hóa, xác nhận cấp mã vùng trồng xoài để xuất khẩu, liên kết sản xuất với tiêu thụ v.v.. Năm 2013, Đồng Tháp được Cục Sở hữu trí tuệ cấp chứng nhận nhãn hiệu “Xoài Cát Chu Cao Lãnh và Xoài Cao Lãnh”; năm 2019 được Cục Sở hữu trí tuệ cấp giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý “Cao Lãnh” cho sản phẩm xoài.

Hiện nay, xoài tỉnh Đồng Tháp đã có 977,6 ha được cấp mã vùng xuất khẩu sang thị trường khó tính và 4.228,6 ha được cấp mã vùng xuất sang thị trường Trung Quốc; được chứng nhận VietGAP, GlobalGAP 342 ha và mô hình sản xuất hữu cơ 5,75 ha tại xã Tân Thuận Tây, thành phố Cao Lãnh; tại huyện Tam Nông, Công ty Sếu Rice có trên 50 ha trồng xoài hữu cơ theo tiêu chuẩn của Nhật; thành lập 8 hợp tác xã, 37 tổ hợp tác và 23 Hội quán nông dân trồng xoài, liên kết sản xuất và tiêu thụ xoài dài hạn 1.073 ha với trên 10 doanh nghiệp; có 05 sản phẩm của 3 cơ sở, đơn vị sản xuất đạt chuẩn OCOP 3 - 4 sao và tiêu thụ trong siêu thị.

Với sự hỗ trợ của Tổ chức Phát triển công nghiệp Liên hiệp quốc (UNIDO) và Phân viện Cơ điện nông nghiệp và Công nghệ sau thu hoạch lần đầu tiên đã chuyển giao Dự án xây dựng “Trung tâm tiên tiến” về thu hoạch, sơ chế, đóng gói, bảo quản và vận chuyển xoài cho Công ty trách nhiệm hữu hạn Kim Nhung, một doanh nghiệp thu mua và xuất khẩu xoài ở Đồng Tháp. Đồng thời, sau “Lễ Công bố xuất khẩu lô Xoài Việt Nam đầu tiên sang thị trường Hoa Kỳ” tại Đồng Tháp năm 2018, Tỉnh uỷ, Uỷ ban nhân dân tỉnh Đồng Tháp luôn quan tâm chỉ đạo các ngành chuyên môn xây dựng các chương trình trọng điểm, xúc tiến thương mại, kêu gọi đầu tư đến các doanh nghiệp nhằm thúc đẩy phát triển thị trường cho ngành hàng xoài.

Mặc dù, đã đạt được những kết quả nhất định trong sản xuất, ngành hàng xoài ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long nói chung và tỉnh Đồng Tháp nói riêng còn bộc lộ không ít những hạn chế:

-  Tỉ lệ hao hụt sau thu hoạch còn khá lớn, có khi lên đến 70%; khâu phân loại chất lượng xoài tươi để tạo độ đồng đều về mặt chất lượng hạn chế, khâu bảo quản xoài tươi hao hụt nhiều; công nghệ chế biến tạo giá trị gia tăng sản phẩm còn nhiều bất cập. Các rào cản khắt khe về kỹ thuật, về tiêu chuẩn dư lượng thuốc bảo vệ thực vật/hoá học để đáp ứng với thị trường tiêu thụ khác nhau đang là những thách thức lớn hiện nay. Số lượng diện tích sản xuất đạt thực hành sản xuất nông nghiệp tốt GAP còn hạn chế.

- Cơ sở hạ tầng kỹ thuật trong vùng nguyên liệu xoài, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã hoạt động trên lĩnh vực logistics, sau thu hoạch ngành hàng xoài còn hạn chế. Mối liên kết về sản xuất, chế biến, tiêu thụ của các tỉnh có trồng xoài ở Đồng bằng sông Cửu Long, mặc dù đã được quan tâm đầu tư, nhưng còn nhiều bất cập.

- Bên cạnh đó, việc quản lý và sử dụng mã số vùng trồng và mã số nhà đóng gói xuất khẩu sang các thị trường chưa chặt chẽ, dễ gây mất uy tín cho địa phương và thiệt hại cho nông dân.

Hôm nay, Uỷ ban nhân dân tỉnh Đồng Tháp rất vinh dự được phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản) tổ chức Hội thảo Nâng cao năng lực tuân thủ các quy định thị trường trong xuất khẩu xoài của Việt Nam, với mong muốn đánh giá tình hình thị trường xuất khẩu xoài, nhận định các vướng mắc, rào cản kỹ thuật trong xuất khẩu tại thị trường quốc tế; phổ biến các yêu cầu, quy định của các thị trường nhập khẩu; nâng cao nhận thức của địa phương, doanh nghiệp, hợp tác xã, cơ sở chế biến, đóng gói v.v.; khuyến nghị các giải pháp, chính sách, kế hoạch hành động; kết nối giao thương giữa doanh nghiệp với các đơn vị cung cấp xoài.

Đồng thời, tại Hội thảo này có đông đủ lãnh đạo các Bộ, các cấp, các ngành trung ương, địa phương, các chuyên gia hàng đầu về công nghệ sau thu hoạch trong và ngoài nước đến từ Úc, Viện Cây ăn quả miền Nam đã gắn bó với tỉnh Đồng Tháp gần 30 năm qua; các hợp tác xã, tổ hợp tác, các hội quán, các nhà quản lý từ nhiều chuyên ngành khác nhau đến dự, chứng kiến tuyên bố hợp tác trong thực hiện dự án “Hướng tới tương lai tốt đẹp hơn: Phát triển chuỗi giá trị có khả năng chống chịu do phụ nữ và thanh niên làm chủ và tăng cường ứng dụng nền tảng số tại Việt Nam”.

Một lần nữa, thay mặt lãnh đạo Uỷ ban nhân dân tỉnh Đồng Tháp, chúng tôi rất trân trọng sự quan tâm, ủng hộ của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản, quý đại biểu, khách mời đối với sự phát triển ngành hàng xoài cả nước và tỉnh Đồng Tháp thời gian qua.

Trong giai đoạn tới, chúng tôi mong muốn tiếp tục được kết nối, hợp tác lâu dài cùng với các tỉnh bạn, các tập đoàn, doanh nghiệp, để cùng đồng hành, xây dựng nên chuỗi giá trị ngành hàng xoài Đồng Tháp và Việt Nam tiếp tục phát triển bền vững, xứng tầm là ngành hàng chủ lực, có giá trị kinh tế cao trong Tái cơ cấu ngành nông nghiệp. Các ý kiến đóng góp quý báu của quý vị đại biểu hôm nay sẽ có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển thành công của ngành hàng xoài Đồng bằng sông Cửu Long nói chung và tỉnh Đồng Tháp nói riêng trong thời gian tới.

Phạm Thiện Nghĩa
Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp