Bài viết
null Ý nghĩa Ba nguyên tắc vận động trong Đề cương văn hoá năm 1943
Ý nghĩa Ba nguyên tắc vận động trong Đề cương văn hoá năm 1943
Mai Quang Khả
Năm 1943, trong bối cảnh tình hình thế giới, Đông Dương cũng như trong nước đang diễn ra căng thẳng do ảnh hưởng của chiến tranh thế giới thứ hai. Tháng 2/1943, Đề cương văn hóa Việt Nam do Tổng Bí thư Trường Chinh soạn thảo được thông qua tại Hội nghị Thường vụ Trung ương Đảng ở Võng La. Đề cương văn hóa Việt Nam ra đời, đáp ứng yêu cầu của lịch sử, mang tính định hướng cho việc xây dựng một nền văn hóa mới, được xem như “cương lĩnh đầu tiên của Đảng ta về văn hóa”.
Trong bối cảnh cách mạng nước ta gặp phải muôn vàn khó khăn, tổ chức đảng và đảng viên phải hoạt động bí mật, Nhật và Pháp đang tranh giành ảnh hưởng ở Việt Nam, Đề cương nhận định: Tính chất văn hóa Việt Nam hiện nay văn hóa Việt Nam hiện nay về hình thức là thuộc địa về nội dung là tiền tư bản. Chiến tranh và xu trào văn hóa hiện nay: ảnh hưởng của văn hóa phát xít làm cho tính chất phong kiến, nô dịch trong văn hóa Việt Nam mạnh lên, nhưng đồng thời chịu ảnh hưởng của văn hóa Tân Dân chủ, xu trào văn hóa mới của Việt Nam đang cố vượt hết mọi trở lực để nảy nở (văn nghệ bất hợp pháp).
Trong khi đó, Chính sách văn hóa của Nhật là: tuyên truyền chủ nghĩa Đại Đông Á; gây ra một quan niệm cho người Nhật là cứu tinh của giống da vàng và văn hóa Nhật Bản chiếu rọi những tia sáng văn minh tiến bộ cho các giống loài Đại Đông Á, …; tìm hết cách phô trương và giới thiệu văn hóa Nhật Bản (triển lãm, diễn thuyết, đặt phòng du lịch, viện văn hóa, trao đổi du học sinh, mời nghệ sĩ Đông Dương sang thăm nước Nhật, mở báo chí tuyên truyền, tổ chức ca kịch, chiếu bóng, …; đàn áp các nhà văn chống Nhật và mua chuộc nhà văn có tài.
Đề cường đã đề ra Ba nguyên tắc vận động cuộc vận động văn hoá nước Việt Nam trong giai đoạn này:
- Dân tộc hoá (chống mọi ảnh hưởng nô dịch và thuộc địa khiến cho văn hoá Việt Nam phát triển độc lập).
- Đại chúng hoá (chống mọi chủ trương hành động làm cho văn hoá phản lại đông đảo quần chúng hoặc xa đông đảo quần chúng).
- Khoa học hoá (chống lại tất cả những cái gì làm cho văn hoá trái khoa học, phản tiến bộ).
Muốn cho ba nguyên tắc trên đây thắng, phải kịch liệt Chống những xu hướng văn hoá bảo thủ, chiết trung, lập dị, bi quan, thần bí, duy tâm, v.v.. Nhưng đồng thời cũng phải chống xu hướng văn hoá quá trớn của bọn tờrốtkít.
Ba nguyên tắc trên đã vạch ra những đường hướng cơ bản cho một nền văn hóa mới ở mục tiêu phải đạt đến, tính chất phải có và những nội dung cơ bản với mục đích chính trị là tham gia trực tiếp vào một cuộc cách mạng xã hội đang chuẩn bị đến thời kỳ cao trào, là sự trả lời đúng đắn và kịp thời cho các nhu cầu cấp thiết nổi lên trong một thời điểm trọng đại của lịch sử.
Đề cương cũng đồng thời chỉ ra:
Mục đích trước mắt: chống lại văn hóa phát xít, phong kiến, thoái bộ nô dịch, văn hóa ngu dân và phỉnh dân; phát huy văn hóa Tân Dân chủ Đông Dương.
Công việc phải làm: Tranh đấu về học thuyết, tư tưởng, đánh tan những quan niệm sai lầm của triết học Âu, Á có ít nhiều ảnh hưởng ở ta; Tranh đấu về tông phái văn nghệ (chống chủ nghĩa cổ điển, chủ nghĩa lãng mạn, chủ nghĩa tự nhiên, chủ nghĩa tượng trưng, làm cho xu hướng tả thực xã hội chủ nghĩa thắng); Tranh đấu về tiếng nói chữ viết: thống nhất và làm giàu thêm tiếng nói, ấn định mẹo văn ta, cải cách chữ quốc ngữ.
Cách vận động: lợi dụng tất cả khả năng công khai và bán công khai để tuyên truyền và xuất bản; tổ chức các nhà văn, tranh đấu giành quyền lợi thực tại cho các nhà văn, nhà báo, nghệ sĩ; chống nạn mù chữ; phối hợp mật thiết phương pháp bí mật và công khai thống nhất mọi hoạt động văn hóa tiến bộ dưới quyền lãnh đạo của Đảng vô sản mát xít.
Như vậy, Đề cương văn hoá năm 1943 đã nêu cao tinh thần dân tộc, tự chủ học hỏi tiến bộ và đề cao giá trị khoa học của văn hoá, nền văn hoá mới phải là đặc trưng của dân tộc Việt Nam, phải mang giá trị nhân văn, tiến bộ, hợp qui luật; phải tìm tới con đường giải phóng đất nước, giải phóng dân tộc, xây dựng một xã hội tiến bộ, dân chủ và đặt dưới sự lãnh đạo sáng suốt, hiệu quả của Đảng Cộng sản Việt Nam. Đó mới là đích đến thực sự của nền văn hoá mới, văn hoá cách mạng vì quyền lợi, lợi ích của quốc gia, của dân tộc mà tổ chức, mà hoạt động.
Dân tộc, khoa học, đại chúng đã trở thành tính chất, đặc trưng của nền văn hóa Việt Nam - nền văn hóa được xây dựng và bảo tồn bằng bao mồ hôi, xương máu của nhiều thế hệ anh hùng, của tinh thần dân tộc tự cường, yêu nước, yêu lao động, yêu hoà bình; giàu bản sắc nhân văn do nhân dân sáng tạo với khát vọng không ngừng hướng đến tiến bộ, phồn vinh, văn minh./.
Tài liệu tham khảo
ĐCSVN: Đề cương văn hoá Việt Nam, Văn kiện Đảng toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2000, t.7, tr. 316 – 321.
Xem thêm các tin khác
-
Chiến thắng 30/4/1975, biểu tượng sáng ngời của chủ nghĩa yêu nước
16:31:00 04-05-2023 -
Công tác cán bộ trong tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” của Chủ tịch Hồ Chí Minh
08:22:00 25-04-2023 -
Tích xưa, chuyện nay - Bài học thiết thực về “vượt qua cám dỗ”
08:34:00 17-04-2023 -
Tính thời sự và giá trị vượt thời đại của tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc”
13:40:00 16-03-2023 -
Nhớ lời Bác dặn dò đội ngũ cán bộ và ngành Y tế
15:43:00 27-02-2023 -
Ý nghĩa Ba nguyên tắc vận động trong Đề cương văn hoá năm 1943
14:07:00 22-02-2023 -
Mùa xuân năm 1930 – Bác thành lập Đảng
13:57:00 31-01-2023 -
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0
09:37:00 09-12-2022 -
Tư tưởng Hồ Chí Minh về “đem tài dân, sức dân, của dân làm lợi cho dân”
19:27:00 15-11-2022 -
Vai trò của lao động với con người trong triết học Mác
11:14:00 04-11-2022 -
Luật Đất đai năm 2013, thành tựu và hạn chế sau 8 năm áp dụng vào thực tiễn
08:24:00 04-08-2022 -
Một số quy định mới đối với công chức, viên chức có hiệu lực từ tháng 6 năm 2022
08:11:00 02-06-2022 -
“19 tháng 5” – Nhớ tấm gương học ngoại ngữ của Bác
09:15:00 24-05-2022 -
Những con người Việt Nam viết tiếp hành trình kết nối văn hóa của Nguyễn Ái Quốc
08:25:00 25-04-2022 -
Thanh niên với nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng
14:05:00 28-03-2022 -
Năm Dần sử kiện Đất và Người
09:45:00 26-01-2022 -
Đồng Tháp – tiềm năng phát triển du lịch cộng đồng
10:34:00 17-01-2022 -
“Nếu biết trăm năm là hữu hạn…”
07:46:00 24-12-2021 -
Bài học từ tư tưởng Hồ Chính Minh về “Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi”
09:14:00 21-12-2021 -
Vài nét khái quát về tư tưởng ngoại giao của Hồ Chí Minh
14:35:00 20-12-2021 -
Thầy cô – người mở ra trí óc và chạm đến trái tim
09:57:00 20-11-2021 -
Vài suy nghĩ về nghề giáo
14:40:00 18-11-2021 -
Quan điểm của Lênin về những người cộng sản và tư cách người cộng sản
09:54:00 18-11-2021 -
Nhà giáo thời 4.0
09:11:00 17-11-2021 -
Nâng cao nguồn nhân lực Trường Chính trị tỉnh Đồng Tháp
15:10:00 10-11-2021 -
Cán bộ, công chức, viên chức tỉnh Đồng Tháp cần thực hiện “6 biết, 3 không”
10:35:00 04-11-2021 -
Quan điểm của Karl Marx và Friedrich Engels về những người cộng sản
09:07:00 04-11-2021 -
Tăng cường công tác dân vận của tổ chức cơ sở đảng ở Đồng Tháp hiện nay
14:38:00 01-11-2021 -
Bàn về vai trò quy ước trong đời sống dân cư ở Việt Nam hiện nay
13:29:00 14-10-2021 -
Dạy, học trực tuyến ở trường chính trị tỉnh và một số vấn đề cần quan tâm
17:25:00 08-10-2021 -
Một số quy định của Tổ chức Lao động quốc tế về lao động trẻ em
16:27:00 18-09-2021 -
Cuộc thi trực tuyến toàn quốc “Tìm hiểu Luật Cảnh sát biển Việt Nam”
08:07:00 16-09-2021 -
Quân dân Đồng Tháp chuẩn bị chống Pháp trong những ngày sau Cách mạng tháng Tám
15:17:00 01-09-2021 -
Đồng Tháp vững bước đi lên từ những ngày tháng Tám năm 1945
14:58:00 24-08-2021 -
Đại tướng Võ Nguyên Giáp - tượng đài của quân đội Việt Nam hiện đại
14:21:00 23-08-2021 -
Tinh thần thi đua ái quốc trong bối cảnh toàn dân chống dịch Covid-19 hiện nay
08:13:00 23-08-2021 -
Cần lắm sự đồng lòng
08:09:00 23-08-2021 -
Củng cố niềm tin đất Sen hồng sẽ vượt qua mọi khó khăn để tiếp tục phát triển
13:44:00 18-08-2021 -
Thanh niên Đất Sen Hồng đồng lòng chống dịch
07:40:00 17-08-2021 -
Khái quát về dân chủ và quyền làm chủ của nhân dân trong quản lý nhà nước
15:22:00 16-08-2021 -
Bài phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng
09:53:00 30-07-2021 -
Phát huy vai trò của gặp gỡ, tiếp xúc, làm quen trong công tác dân vận
08:33:00 26-07-2021 -
Sử dụng mã nguồn mở DSpace để xây dựng thư viện số
10:22:00 19-07-2021 -
Đào tạo trực tuyến phát huy tính giao tiếp của người học ở các trường Chính trị
11:20:00 02-07-2021 -
Bài học rút ra sau 21 năm đứng trên bục giảng
15:39:00 25-06-2021 -
Phát huy năng lực đội ngũ cán bộ, giảng viên trong tình hình dịch Covid-19
10:40:00 22-06-2021 -
Suy nghĩ về đạo đức nghề nghiệp người làm báo trong giai đoạn hiện nay
08:10:00 21-06-2021 -
Nâng cao hiệu quả tổ chức cuộc họp ở cơ sở
09:31:00 01-06-2021 -
Một số điểm nổi bật trong học tập phong cách nêu gương của Chủ tịch Hồ Chí Minh
13:59:00 17-05-2021 -
Những điều cần thiết đối với giảng viên tập sự
07:22:00 11-05-2021 -
Tinh thần ngày 30/4/1975 trong giai đoạn hiện nay
20:33:00 02-05-2021 -
Vài suy nghĩ về lí tưởng cách mạng của thanh niên Việt Nam xưa và nay
14:40:00 19-04-2021 -
Giải pháp nâng cao chất lượng công tác giáo dục lý luận chính trị
08:28:00 31-03-2021 -
Tập thể dục rèn luyện sức khỏe theo lời Bác dạy
07:14:00 27-03-2021 -
Thanh niên Việt Nam trước thách thức của thời kỳ cách mạng công nghiệp 4.0
07:02:00 27-03-2021 -
Người Thanh niên tiêu biểu, giàu nghị lực - Nguyễn Công Hùng
09:57:00 22-03-2021 -
Người nữ Bí thư Tỉnh ủy Sa Đéc
07:37:00 22-03-2021 -
Sự phát triển Học thuyết giá trị - lao động trước Marx và sự hoàn thiện của Marx
15:34:00 11-03-2021 -
Chính sách kinh tế mới – Nep, cách tiếp cận của Lênin đến Chủ nghĩa xã hội
08:27:00 08-03-2021 -
Hiến định về quyền của phụ nữ Việt Nam qua từng thời kỳ
08:46:00 04-03-2021 -
Thực trạng đảm bảo pháp lý quyền con người đối với nhóm người dễ bị tổn thương
08:09:00 01-03-2021 -
Mùa dịch Covid – 19, cảm nhận y đức nhân Ngày Thầy thuốc Việt Nam
07:52:00 01-03-2021 -
Quan điểm về “giữ thế công” trong tư tưởng quân sự Hồ Chí Minh
15:16:00 18-02-2021 -
MÙA XUÂN LÀ TẾT TRỒNG CÂY LÀM CHO ĐẤT NƯỚC CÀNG NGÀY CÀNG XUÂN
07:59:00 17-02-2021 -
Mùa xuân đặc biệt
09:55:00 05-02-2021 -
CHÀO ĐÓN TẾT 2021 – NĂM TÂN SỬU TRỌN VẸN, BÌNH AN VÀ HẠNH PHÚC
14:40:00 04-02-2021 -
CON TRÂU TRONG VĂN HÓA VÀ ĐỜI SỐNG NGƯỜI VIỆT NAM
10:37:00 04-02-2021 -
Tết Nguyên Đán - Nơi lưu giữ những giá trị văn hóa
08:38:00 04-02-2021 -
NHÌN LẠI CHẶNG ĐƯỜNG PHÁT TRIỂN VÀ TRƯỞNG THÀNH CỦA ĐẢNG QUA CÁC KỲ ĐẠI HỘI
14:50:00 03-02-2021 -
Hạnh phúc của dân tộc là mùa xuân bất tận của Đảng ta
15:16:00 02-02-2021 -
HIỀN TÀI VỚI TƯƠNG LAI DÂN TỘC
09:03:00 27-01-2021 -
VỮNG TIN VÀO SỰ LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG QUA ĐẠI HỘI XIII
14:55:00 26-01-2021 -
Phát triển du lịch Làng hoa Sa Đéc – tầm nhìn, định hướng
09:45:00 26-01-2021 -
SA ĐÉC PHỐ VÀ HOA
08:53:00 21-01-2021 -
Giảng viên Trường Chính trị với việc đưa Nghị quyết Đảng bộ Tỉnh vào bài giảng
14:10:00 19-01-2021 -
Sưu tầm một số sử liệu về năm Tân Sửu ở Việt Nam
15:35:00 13-01-2021 -
Sự thành lập các chi bộ Đảng ở tỉnh Đồng Tháp
08:11:00 12-01-2021 -
Tinh thần nhập thế trong các tôn giáo bản địa ở Nam Bộ
13:58:00 07-01-2021 -
Giá trị trường tồn của tác phẩm “Đạo đức cách mạng”
07:58:00 05-01-2021 -
Tình hình tỉnh Sa Đéc khi bầu cử Đại biểu Quốc hội khóa I, năm 1946
07:49:00 05-01-2021 -
Một số đề xuất nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức
10:06:00 15-12-2020 -
Những điểm sáng từ giáo dục Mỹ Long
15:20:00 11-12-2020 -
Nông thôn Việt Nam đổi mới từ những chủ trương đúng đắn của Đảng
15:09:00 11-12-2020 -
Trao đổi về kỹ năng lắng nghe trong giao tiếp hành chính
14:21:00 08-12-2020 -
Tìm hiểu về phong cách ứng xử của Chủ tịch Hồ Chí Minh
14:17:00 04-12-2020 -
Một số quy định pháp luật quốc tế về đình công
10:08:00 01-12-2020 -
Nhớ về một ngày mùa thu khói lửa (23/11/1940)
08:52:00 24-11-2020 -
Đảm bảo pháp lý quyền con người giai đoạn 1959-1980
09:09:00 20-11-2020 -
Võ Trường Toản, một tấm gương nhà giáo
08:52:00 20-11-2020 -
Đôi dòng suy nghĩ về ngày Tri ân 20/11
15:01:00 17-11-2020 -
Tôn vinh Nhà giáo ở một số nước trên thế giới
14:52:00 17-11-2020 -
Chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11/1982 – 20/11/2020)
10:34:00 05-11-2020 -
Những giá trị cốt lõi của Trang thông tin điện tử Trường Chính trị Tỉnh
08:14:00 14-09-2020 -
Từ một số mô hình cơ quan Nhân quyền quốc gia và gợi mở cho Việt Nam
15:37:00 03-09-2020 -
Một vài suy nghĩ về xây dựng văn hóa giao tiếp hiện nay
21:40:00 25-08-2020 -
Một số cách thức phân loại quyền con người dựa trên pháp luật nhân quyền quốc tế
23:19:00 12-08-2020 -
Nước mắt sự sum vầy
15:42:00 28-07-2020 -
Về Côn Đảo viếng Nghĩa trang Hàng Dương
17:49:00 27-07-2020 -
Câu chuyện giao tiếp thời công nghệ thông tin
16:52:00 14-07-2020 -
Học tập và làm theo Bác từ những việc nhỏ nhất
15:36:00 14-07-2020 -
Giữ cho đúng tư cách một người cách mệnh
20:56:00 25-06-2020 -
Tiếp cận thông tin trong thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư
21:12:00 17-06-2020