Xuất bản thông tin
null Một vài suy nghĩ về xây dựng văn hóa giao tiếp hiện nay
Một vài suy nghĩ về xây dựng văn hóa giao tiếp hiện nay
Nguyễn Văn Hiệp
Khoa Xây dựng Đảng
Nhân loại đang bước vào thế kỷ thứ XXI với xu hướng hội nhập quốc tế, đang mở ra không ít những triển vọng phát triển giáo dục cho các quốc gia và cho các trường học. Đồng thời, cũng đặt ra những thách thức to lớn đối với việc giữ gìn, phát triển văn hóa nói chung và văn hoá giao tiếp nói riêng.
Tại Hội nghị Quốc tế các nhà văn học họp tại Mehico do Unesco tổ chức năm 1982, trên cơ sở của 200 định nghĩa khác nhau của văn hóa, bản tuyên bố chung của hội nghị đã chấp nhận một quan niệm về văn hóa như sau:
Trong ý nghĩa rộng nhất văn hóa là tổng thể những nét riêng biệt về tinh thần và vật chất, trí tuệ và xúc cảm quyết định tính cách của một XH hay của một nhóm người trong XH. Văn hóa bao gồm nghệ thuật và văn chương, những lối sống, những quyền cơ bản của con người, những hệ thống các giá trị, những tập tục và tín ngưỡng.
Như vậy, dưới góc độ xã hội học thì văn hóa là một hiện tượng XH gắn với đời sống XH, còn nội dung của văn hóa chính là sản phẩm của hoạt động thực tiễn có tính sáng tạo của con người, luôn được chắt lọc kế thừa, phát triển dưới tác động của con người, vì hạnh phúc của con người.
Theo những ý nghĩa đó, văn hóa là một hiện tượng XH đặc thù mà nét trội cơ bản của hiện tượng này là ở chỗ chúng là một hệ thống những giá trị chung nhất cả về vật chất và tinh thần cho một cộng đồng, một dân tộc, một thời đại hay một giai đoạn lịch sử nào đó, là kết quả của quá trình hoạt động thực tiễn của con người trong môi trường tự nhiên và trong các mối quan hệ XH.
Văn hóa giao tiếp là một bộ phận trong tổng thể văn hóa nhằm chỉ quan hệ giao tiếp có văn hóa của mỗi người trong xã hội (giao tiếp một cách lịch sự, thái độ thân thiện, cởi mở, chân thành, thể hiện sự tôn trọng nhau ...), là tổ hợp của các thành tố: lời nói, cử chỉ, hành vi, thái độ, cách ứng xử…
Giáo dục văn hóa giao tiếp nhằm hướng tới các mục đích là:
- Giúp cho mọi thế hệ có được nhận thức đúng để có hành vi đẹp về ứng xử, giao tiếp với nhau trong học tập, sinh hoạt ở tất cả mọi môi trường xã hội khác nhau. Thông qua văn hóa giao tiếp giúp cho mỗi người gần gũi thân thiện, hòa hợp với nhau, có sự đồng cảm, chia sẻ, từ đó làm cho quan hệ giữa người với người trở nên tốt đẹp hơn “Người yêu người sống để yêu nhau” và nâng cao được ý thức cộng đồng cho mỗi người.
- Đích cuối cùng là phải làm cho văn hóa giao tiếp thật sự tốt đẹp, xây dựng được môi trường văn hóa lành mạnh, trong sáng, đẹp đẽ, đầy tính nhân văn, có sức cảm hóa, sức lan tỏa sâu rộng trong xã hội, từ đó góp phần hình thành, phát triển nhân cách con người mới XHCN Việt Nam.
Nghiên cứu về văn hóa giao tiếp dưới 2 gốc độ:
Thứ nhất; Văn hóa giao tiếp truyền thống của chúng ta được chảy từ trong nguồn mạch của gốc văn hóa nông nghiệp trọng tình, vì vậy trong giao tiếp, cũng như trong cách ứng xử, xưa cũng như nay chúng ta luôn lấy chữ tình, chữ nghĩa làm trọng, xem “lời chào cao hơn mâm cỗ”. Điều này thể hiện rõ ràng, dứt khoát quan niệm của ông bà ta xưa là rất coi trọng văn hóa giao tiếp bởi đó là nhu cầu không thể thiếu với mỗi người. Trong cuộc sống, mỗi người cần đến sự quan tâm, thăm hỏi, động viên nhau, đến với nhau vì tình, vì nghĩa và để thắt chặt thêm, gắn bó hơn quan hệ tình cảm. Trong giao tiếp thể hiện thái độ trọng thị, chân thành. Coi trọng phép tắc nhưng không nghi lễ, hình thức rườm rà. Điều đó cho thấy được bản chất tốt đẹp trong văn hóa giao tiếp của chúng ta. Chính nhờ bản chất đó mà đã nuôi dưỡng được những giá trị tinh thần cao quí trong tâm hồn mỗi người Việt Nam chân chính. Có những khái niệm xưa nhưng không cũ vẫn rất quen thuộc với khẩu vị của người Việt Nam chúng ta như: Thuần phong, mĩ tục; tiên học lễ, hậu học văn; lời chào cao hơn mâm cỗ; tôn sư trọng đạo; công cha, nghĩa mẹ, ơn thầy…
Đó là những khái niệm chứa đựng những giá trị văn hóa, nhân văn cao quí luôn được mọi người coi trọng và ra sức gìn giữ, phát triển.
Thứ hai; Văn hóa giao tiếp hiện đại.
Nhìn chung, những giá trị văn hóa truyền thống cho đến nay cơ bản vẫn còn được lưu giữ và tiếp tục phát triển. Tuy nhiên trong thời đại ngày nay do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan cho nên đã làm cho một số giá trị văn hóa truyền thống bị phai nhạt, thậm chí bị rạn nứt, đổ vỡ, có những vấn đề không chỉ làm đau lòng người trong cuộc mà còn gây nỗi bất bình, lo lắng cho cả xã hội; thật đau xót và khó hiểu nổi với cách ứng xử đầy tính bạo lực theo kiểu xã hội đen của một số phần tử sinh viên có chữ mà thiếu nghĩa ấy trong mái trường Đại học;
Vấn đề là phải tìm được nguồn gốc và bản chất sâu xa của nó để có biện pháp ngăn chặn kịp thời từ đó mở ra hướng đi đúng trong giáo dục. Đó là:
Thứ nhất; Xây dựng một môi trường văn hóa giao tiếp sư phạm đặc trưng.
Phải xây dựng được những chuẩn mực về văn hóa giao tiếp trong chương trình đào tạo, cần có môn dạy về văn hóa giao tiếp bởi đây được xem như “cửa ngõ” vào đời, trang bị kiến thức mặt bằng văn hóa giao tiếp, môn học làm người đầu tiên để sau đó đi sâu vào các vấn đề thiết yếu khác như: đạo đức học đường, văn hóa học đường …Đây là những vấn đề thuộc “tiên học lễ”, cần chống những lối nói thô tục, suồng sã, những thái độ, hành vi gây phản cảm có lúc xúc phạm đến người khác.
Trong thời đại ngày nay, việc mở rộng quan hệ giao lưu, hợp tác, hòa nhập với thế giới bên ngoài là một tất yếu. Trong cuộc giao lưu ấy phải biết “gạn đục khơi trong” để chắt lọc được những tinh hoa văn hóa nhân loại, bổ sung, làm phong phú thêm cho truyền thống văn hóa dân tộc. Cho dù thế giới có hiện đại, có tân tiến bao nhiêu chăng nữa thì chúng ta cũng phải giữ vững được cốt cách, bản lĩnh, bản sắc Việt Nam trong văn hóa giao tiếp, vẫn hết sức coi trọng những giá trị văn hóa truyền thống.
Thứ hai; Trách nhiệm của cộng đồng xã hội
Giáo dục văn hóa giao tiếp không nên chỉ bó hẹp trong phạm vi nhà trường mà còn phải mở rộng phạm vi từ gia đình đến xã hội.
Phải thấy rằng giáo dục văn hóa giao tiếp là không hề giới hạn bởi cấp học nào, bởi thời gian, không gian nào mà cần phải được tiến hành ở tất cả các bậc học, ở mọi lúc, mọi nơi, phải tiến hành một cách đồng bộ, nhất quán, tiến hành có nội dung, có kế hoạch, có phương pháp và thật kiên trì thì mới có hiệu quả.
Tóm lại, văn hóa giao tiếp, giáo dục văn hóa giao tiếp là nhằm xây dựng không gian văn hóa thật sự trong lành, tốt đẹp, có sức cảm hóa, sức hấp dẫn, sức lan tỏa để đẩy lùi, tiến tới tiêu diệt những cái phi văn hóa từ trong nhà trường đến ngoài xã hội. Để thực hiện được mục tiêu cao quí đó, đòi hỏi phải có sự phối hợp chặt chẽ trên tinh thần cộng đồng trách nhiệm cao và sự quyết tâm, bền chí giữa gia đình, nhà trường và các tổ chức xã hội khác.
Tài liệu tham khảo
- Đại từ điển tiếng Việt, NXB Văn hóa thông tin.
- Kỷ yếu Hội thảo khoa học – Trường Chính trị Đồng Tháp, tháng 9 năm 2012
Xem thêm các tin khác
-
Xuyên tạc lịch sử - Một trò chơi chính trị nguy hiểm
14:04:00 27-02-2024 -
Những gương thanh niên nông thôn tỉnh Đồng Tháp khởi nghiệp thành công
13:59:00 27-02-2024 -
Lời hứa người ở lại
07:49:00 19-02-2024 -
Một số mô hình kinh tế tuần hoàn khẳng định tính hiệu quả ở tỉnh Đồng Tháp
07:44:00 19-02-2024 -
Một số nhiệm vụ trọng yếu trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng
08:25:00 01-02-2024 -
Nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên đề trong sinh hoạt chi bộ
13:40:00 05-01-2024 -
Đoàn kết trong Đảng là cơ sở của đại đoàn kết toàn dân tộc
15:05:00 11-12-2023 -
Một thủ đoạn chống phá có tính chất “thao túng tâm lý” của các thế lực thù địch
08:24:00 30-08-2023 -
Xây dựng Gia đình góp phần phát triển quê hương
14:11:00 28-06-2023 -
Một số vấn đề đặt ra đối với hoạt động chứng thực hiện nay
08:59:00 12-06-2023 -
Phổ biến, giáo dục pháp luật cho đoàn viên, thanh niên trong bối cảnh hiện nay
08:45:00 12-06-2023 -
Chiến thắng 30/4/1975, biểu tượng sáng ngời của chủ nghĩa yêu nước
16:31:00 04-05-2023 -
Công tác cán bộ trong tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” của Chủ tịch Hồ Chí Minh
08:22:00 25-04-2023 -
Tích xưa, chuyện nay - Bài học thiết thực về “vượt qua cám dỗ”
08:34:00 17-04-2023 -
Tính thời sự và giá trị vượt thời đại của tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc”
13:40:00 16-03-2023 -
Nhớ lời Bác dặn dò đội ngũ cán bộ và ngành Y tế
15:43:00 27-02-2023 -
Ý nghĩa Ba nguyên tắc vận động trong Đề cương văn hoá năm 1943
14:07:00 22-02-2023 -
Mùa xuân năm 1930 – Bác thành lập Đảng
13:57:00 31-01-2023 -
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0
09:37:00 09-12-2022 -
Tư tưởng Hồ Chí Minh về “đem tài dân, sức dân, của dân làm lợi cho dân”
19:27:00 15-11-2022 -
Vai trò của lao động với con người trong triết học Mác
11:14:00 04-11-2022 -
Luật Đất đai năm 2013, thành tựu và hạn chế sau 8 năm áp dụng vào thực tiễn
08:24:00 04-08-2022 -
Một số quy định mới đối với công chức, viên chức có hiệu lực từ tháng 6 năm 2022
08:11:00 02-06-2022 -
“19 tháng 5” – Nhớ tấm gương học ngoại ngữ của Bác
09:15:00 24-05-2022 -
Những con người Việt Nam viết tiếp hành trình kết nối văn hóa của Nguyễn Ái Quốc
08:25:00 25-04-2022 -
Thanh niên với nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng
14:05:00 28-03-2022 -
Năm Dần sử kiện Đất và Người
09:45:00 26-01-2022 -
Đồng Tháp – tiềm năng phát triển du lịch cộng đồng
10:34:00 17-01-2022 -
“Nếu biết trăm năm là hữu hạn…”
07:46:00 24-12-2021 -
Bài học từ tư tưởng Hồ Chính Minh về “Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi”
09:14:00 21-12-2021 -
Vài nét khái quát về tư tưởng ngoại giao của Hồ Chí Minh
14:35:00 20-12-2021 -
Thầy cô – người mở ra trí óc và chạm đến trái tim
09:57:00 20-11-2021 -
Vài suy nghĩ về nghề giáo
14:40:00 18-11-2021 -
Quan điểm của Lênin về những người cộng sản và tư cách người cộng sản
09:54:00 18-11-2021 -
Nhà giáo thời 4.0
09:11:00 17-11-2021 -
Nâng cao nguồn nhân lực Trường Chính trị tỉnh Đồng Tháp
15:10:00 10-11-2021 -
Cán bộ, công chức, viên chức tỉnh Đồng Tháp cần thực hiện “6 biết, 3 không”
10:35:00 04-11-2021 -
Quan điểm của Karl Marx và Friedrich Engels về những người cộng sản
09:07:00 04-11-2021 -
Tăng cường công tác dân vận của tổ chức cơ sở đảng ở Đồng Tháp hiện nay
14:38:00 01-11-2021 -
Bàn về vai trò quy ước trong đời sống dân cư ở Việt Nam hiện nay
13:29:00 14-10-2021 -
Dạy, học trực tuyến ở trường chính trị tỉnh và một số vấn đề cần quan tâm
17:25:00 08-10-2021 -
Một số quy định của Tổ chức Lao động quốc tế về lao động trẻ em
16:27:00 18-09-2021 -
Cuộc thi trực tuyến toàn quốc “Tìm hiểu Luật Cảnh sát biển Việt Nam”
08:07:00 16-09-2021 -
Quân dân Đồng Tháp chuẩn bị chống Pháp trong những ngày sau Cách mạng tháng Tám
15:17:00 01-09-2021 -
Đồng Tháp vững bước đi lên từ những ngày tháng Tám năm 1945
14:58:00 24-08-2021 -
Đại tướng Võ Nguyên Giáp - tượng đài của quân đội Việt Nam hiện đại
14:21:00 23-08-2021 -
Tinh thần thi đua ái quốc trong bối cảnh toàn dân chống dịch Covid-19 hiện nay
08:13:00 23-08-2021 -
Cần lắm sự đồng lòng
08:09:00 23-08-2021 -
Củng cố niềm tin đất Sen hồng sẽ vượt qua mọi khó khăn để tiếp tục phát triển
13:44:00 18-08-2021 -
Thanh niên Đất Sen Hồng đồng lòng chống dịch
07:40:00 17-08-2021 -
Khái quát về dân chủ và quyền làm chủ của nhân dân trong quản lý nhà nước
15:22:00 16-08-2021 -
Bài phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng
09:53:00 30-07-2021 -
Phát huy vai trò của gặp gỡ, tiếp xúc, làm quen trong công tác dân vận
08:33:00 26-07-2021 -
Sử dụng mã nguồn mở DSpace để xây dựng thư viện số
10:22:00 19-07-2021 -
Đào tạo trực tuyến phát huy tính giao tiếp của người học ở các trường Chính trị
11:20:00 02-07-2021 -
Bài học rút ra sau 21 năm đứng trên bục giảng
15:39:00 25-06-2021 -
Phát huy năng lực đội ngũ cán bộ, giảng viên trong tình hình dịch Covid-19
10:40:00 22-06-2021 -
Suy nghĩ về đạo đức nghề nghiệp người làm báo trong giai đoạn hiện nay
08:10:00 21-06-2021 -
Nâng cao hiệu quả tổ chức cuộc họp ở cơ sở
09:31:00 01-06-2021 -
Một số điểm nổi bật trong học tập phong cách nêu gương của Chủ tịch Hồ Chí Minh
13:59:00 17-05-2021 -
Những điều cần thiết đối với giảng viên tập sự
07:22:00 11-05-2021 -
Tinh thần ngày 30/4/1975 trong giai đoạn hiện nay
20:33:00 02-05-2021 -
Vài suy nghĩ về lí tưởng cách mạng của thanh niên Việt Nam xưa và nay
14:40:00 19-04-2021 -
Giải pháp nâng cao chất lượng công tác giáo dục lý luận chính trị
08:28:00 31-03-2021 -
Tập thể dục rèn luyện sức khỏe theo lời Bác dạy
07:14:00 27-03-2021 -
Thanh niên Việt Nam trước thách thức của thời kỳ cách mạng công nghiệp 4.0
07:02:00 27-03-2021 -
Người Thanh niên tiêu biểu, giàu nghị lực - Nguyễn Công Hùng
09:57:00 22-03-2021 -
Người nữ Bí thư Tỉnh ủy Sa Đéc
07:37:00 22-03-2021 -
Sự phát triển Học thuyết giá trị - lao động trước Marx và sự hoàn thiện của Marx
15:34:00 11-03-2021 -
Chính sách kinh tế mới – Nep, cách tiếp cận của Lênin đến Chủ nghĩa xã hội
08:27:00 08-03-2021 -
Hiến định về quyền của phụ nữ Việt Nam qua từng thời kỳ
08:46:00 04-03-2021 -
Thực trạng đảm bảo pháp lý quyền con người đối với nhóm người dễ bị tổn thương
08:09:00 01-03-2021 -
Mùa dịch Covid – 19, cảm nhận y đức nhân Ngày Thầy thuốc Việt Nam
07:52:00 01-03-2021 -
Quan điểm về “giữ thế công” trong tư tưởng quân sự Hồ Chí Minh
15:16:00 18-02-2021 -
MÙA XUÂN LÀ TẾT TRỒNG CÂY LÀM CHO ĐẤT NƯỚC CÀNG NGÀY CÀNG XUÂN
07:59:00 17-02-2021 -
Mùa xuân đặc biệt
09:55:00 05-02-2021 -
CHÀO ĐÓN TẾT 2021 – NĂM TÂN SỬU TRỌN VẸN, BÌNH AN VÀ HẠNH PHÚC
14:40:00 04-02-2021 -
CON TRÂU TRONG VĂN HÓA VÀ ĐỜI SỐNG NGƯỜI VIỆT NAM
10:37:00 04-02-2021 -
Tết Nguyên Đán - Nơi lưu giữ những giá trị văn hóa
08:38:00 04-02-2021 -
NHÌN LẠI CHẶNG ĐƯỜNG PHÁT TRIỂN VÀ TRƯỞNG THÀNH CỦA ĐẢNG QUA CÁC KỲ ĐẠI HỘI
14:50:00 03-02-2021 -
Hạnh phúc của dân tộc là mùa xuân bất tận của Đảng ta
15:16:00 02-02-2021 -
HIỀN TÀI VỚI TƯƠNG LAI DÂN TỘC
09:03:00 27-01-2021 -
VỮNG TIN VÀO SỰ LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG QUA ĐẠI HỘI XIII
14:55:00 26-01-2021 -
Phát triển du lịch Làng hoa Sa Đéc – tầm nhìn, định hướng
09:45:00 26-01-2021 -
SA ĐÉC PHỐ VÀ HOA
08:53:00 21-01-2021 -
Giảng viên Trường Chính trị với việc đưa Nghị quyết Đảng bộ Tỉnh vào bài giảng
14:10:00 19-01-2021 -
Sưu tầm một số sử liệu về năm Tân Sửu ở Việt Nam
15:35:00 13-01-2021 -
Sự thành lập các chi bộ Đảng ở tỉnh Đồng Tháp
08:11:00 12-01-2021 -
Tinh thần nhập thế trong các tôn giáo bản địa ở Nam Bộ
13:58:00 07-01-2021 -
Giá trị trường tồn của tác phẩm “Đạo đức cách mạng”
07:58:00 05-01-2021 -
Tình hình tỉnh Sa Đéc khi bầu cử Đại biểu Quốc hội khóa I, năm 1946
07:49:00 05-01-2021 -
Một số đề xuất nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức
10:06:00 15-12-2020 -
Những điểm sáng từ giáo dục Mỹ Long
15:20:00 11-12-2020 -
Nông thôn Việt Nam đổi mới từ những chủ trương đúng đắn của Đảng
15:09:00 11-12-2020 -
Trao đổi về kỹ năng lắng nghe trong giao tiếp hành chính
14:21:00 08-12-2020 -
Tìm hiểu về phong cách ứng xử của Chủ tịch Hồ Chí Minh
14:17:00 04-12-2020 -
Một số quy định pháp luật quốc tế về đình công
10:08:00 01-12-2020 -
Nhớ về một ngày mùa thu khói lửa (23/11/1940)
08:52:00 24-11-2020 -
Đảm bảo pháp lý quyền con người giai đoạn 1959-1980
09:09:00 20-11-2020 -
Võ Trường Toản, một tấm gương nhà giáo
08:52:00 20-11-2020 -
Đôi dòng suy nghĩ về ngày Tri ân 20/11
15:01:00 17-11-2020 -
Tôn vinh Nhà giáo ở một số nước trên thế giới
14:52:00 17-11-2020 -
Chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11/1982 – 20/11/2020)
10:34:00 05-11-2020 -
Những giá trị cốt lõi của Trang thông tin điện tử Trường Chính trị Tỉnh
08:14:00 14-09-2020 -
Từ một số mô hình cơ quan Nhân quyền quốc gia và gợi mở cho Việt Nam
15:37:00 03-09-2020 -
Một vài suy nghĩ về xây dựng văn hóa giao tiếp hiện nay
21:40:00 25-08-2020 -
Một số cách thức phân loại quyền con người dựa trên pháp luật nhân quyền quốc tế
23:19:00 12-08-2020 -
Nước mắt sự sum vầy
15:42:00 28-07-2020 -
Về Côn Đảo viếng Nghĩa trang Hàng Dương
17:49:00 27-07-2020 -
Câu chuyện giao tiếp thời công nghệ thông tin
16:52:00 14-07-2020 -
Học tập và làm theo Bác từ những việc nhỏ nhất
15:36:00 14-07-2020 -
Giữ cho đúng tư cách một người cách mệnh
20:56:00 25-06-2020 -
Tiếp cận thông tin trong thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư
21:12:00 17-06-2020