Lễ giỗ lần thứ 203 ông bà Đỗ Công Tường
Đền thờ Ông Bà Đỗ Công Tường tọa lạc uy nghi tại số 64 đường Lê Lợi, phường 2, thành phố Cao Lãnh là di tích có giá trị lớn trong đời sống tâm linh của người dân Cao Lãnh nói riêng và người Đồng Tháp nói chung. Hàng năm, lễ giỗ Ông Bà là lễ hội lớn, người dân trong vùng và từ các nơi nô nức rủ nhau đến dâng cúng lễ vật, tưởng nhớ công đức của Ông Bà và tham dự các hoạt động lễ hội. Đây là di tích lịch sử văn hóa, thể hiện lòng tôn kính của người dân địa phương đối với tiền nhân có công với dân chúng. Hàng năm, UBND thành phố Cao Lãnh tổ chức lễ giỗ Ông Bà rất trang trọng với nhiều hoạt động thu hút người dân trong và ngoài tỉnh đến thắp hương chiêm bái và tham gia lễ hội. Từ ngày 24 -27/72023, nhằm mùng 7 đến mùng 10 tháng 6 năm Quý Mão UBND thành phố Cao Lãnh tổ chức Lễ giỗ ông, bà Đỗ Công Tường lần thứ 203.
Tượng ông, bà chủ chợ Cao Lãnh tại Đền thờ, người có công lao rất lớn đối với vùng đất Cao Lãnh
Thời các chúa Nguyễn, ông Đỗ Văn Văn người miền Trung, cùng các con là Đỗ Công Tường (Lãnh), Đỗ Văn Thoại và các con gái, đến khai hoang lập nghiệp ở bờ sông Cái Sao (Vàm rạch Chanh, rạch bà Vại, rạch bà Năm bây giờ).
Ông, bà Đỗ Công Tường ra riêng và khai mở trồng một vườn quít (cạnh bờ sông Cao Lãnh và kinh Thầy Khâm say này). Dưới triều vua Gia Long, vùng này thuộc thôn Mỹ Trà, tổng Kiến Phong, huyện KIến Đăng, trấn Định Tường, vườn quít của ông Đỗ Công Tường lên tươi tốt, thuận lợi cho người dân trong thôn nhóm họp mua bán, càng lúc càng đông. Ông Đỗ Công Tường tánh tình cương trực, được cử chức Câu đương phân xử những vụ tranh chấp trong thôn xóm. Thấy cảnh nắng, mưa, ông, bà dọn cây che mái lá cho bà con mua bán, dần hình thành cáci chợ, dân kêu là chợ Vườn Quít, hoặc chợ Ông Câu.
Năm Canh thìn (1820) tiết trời biến động, bệnh dịch tả phát lên dữ dội làm cho nhân dân trong vùng này chết rất nhiều. Đêm, ngày tiếng mõ thúc, tiếng ván ngựa đánh liên hồi, tếng kêu cứu hòa lẫn tiếng khóc than, từng đám tang nối tiếp. Chợ Vườn Quít trở nên thưa thớt rồi vắng bặt tiếng người. Xóm làng phủ trùm màu thê lương tang tóc. Động lòng trắc ẩn và sẵn tình bác ái bao la, Ông, bà bèn đặt bàn hương án giữa trời trước sân chợ rồi đồng tâm khẩn nguyện, Hoàng Thiên Hậu thổ chứng minh, Ông, Bà xin thế tử cho nhân dân và cầu cho dịch trên mau chấm dứt, để đồng bào sớm thoát cảnh đau thương. Ông bà ăn chay lạt và khổ hạnh 03 ngày, từ ngày 06 tháng 06 cho đến mùng 08, bước qua ngày mùng 09 thì Bà lâm bệnh và tắc hơi lúc 10 giờ đêm. Đương tẩn liệm cho Bà thì Ông lại bệnh, đến ngày sau là mùng 10, Ông theo Bà lối 02 giờ khuya. Chôn cất Ông Bà xong thì chứng bệnh dịch tả cũng từ từ chấm dứt.
Để tưởng nhớ đến sự hy sinh cao quý của Ông Bà, quý vị hương chức, các thân hào, nhân sĩ và dân chúng trong làng đồng lập Miếu phụng thờ. Lấy ngày mùng 09 – 10 tháng 6 làm ngày vía của Ông Bà, để tâm ngưỡng từ quí dâng lễ thường niên. Ngôi chợ Vườn Quít được dân chúng ghép tục danh Ông là Lãnh với chức Câu Đương của Ông đặt thành chợ Câu Lãnh.
Với tấm lòng ngưỡng mộ và lòng tôn kính Ông Bà, ông Huỳnh Kim Sanh, Đại Hương cả làng Mỹ Trà nhờ ông Đốc Phủ sứ Lê Văn Giáp chủ quận Cao Lãnh thỉnh cầu triều đình Huế phong thần cho Ông bà. Đến năm 1935 được chiếu lệnh phong sắc ghi công đức của Ông Bà, dân trong làng đặt bàn hướng án cung nghinh nghe chiếu lệnh.
Sắc: Sa Đéc tỉnh, Mỹ Trà xã, phụng sự khai thị lập ấp Câu Lãnh Đỗ Công Tường tôn thần, mẫn trứ linh ứng, tứ kim phỉ thừa cảnh mạng, miến niệm thần lưu, trước phong vị: dực Bảo trung hưng Linh Phò chi Thần, chuẩn kỳ phụng sự, thứ cơ thần kỳ tượng hựu, bảo ngã lê dân, Khâm tai!
Bảo đại thập niên, Tứ ngoạt, Thập cửu nhựt
Để bảo tồn mãi mãi ngôi đền kỷ niệm Ông Bà, chánh quyền, quí vị thân hào, nhân sĩ, Ban tế tự và nhân dân cúng công, cúng của tiếp nối chỉnh trang để kế thế lưu đi kỷ niệm.
Đền thờ ông bà Đỗ Công Tường là di tích mang nhiều giá trị vật chất lẫn tinh thần đối với người dân Cao Lãnh nói riêng, Đồng Tháp nói chung. Ngày 8/7/2019, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã có Quyết định xếp hạng mộ và đền thờ ông bà Đỗ Công Tường là di tích lịch sử - văn hóa Quốc gia.
Trong khuôn khổ lễ giỗ sẽ có các hoạt động như: trang trí không gian văn hóa góc quê, làng Hòa An xưa, biểu diễn trải nghiệm làng nghề thủ công mỹ nghệ, triển lãm các thành tựu nổi bật 40 năm tái lập thị xã Cao Lãnh, Ngày hội đặc sản Đất Sen hồng; chương trình nghệ thuật tổng hợp (cải lương tuồng cổ, đờn ca tài tử - Hò Đồng Tháp); hội diễn lân - sư - rồng; hội thi các món ăn chế biến từ xoài và bánh dân gian, hội thi giới thiệu sách, các hoạt động thể thao,… nhằm tuyên truyền, giáo dục, tạo điều kiện thuận lợi cho Nhân dân trong và ngoài tỉnh đến cúng viếng, tỏ lòng tôn kính, ghi nhớ công ơn về tấm gương đạo đức của ông, bà Đỗ Công Tường đã khai khẩn đất hoang, cưu mang giúp đỡ người dân, đồng thời quảng bá hình ảnh địa phương đến du khách gần xa khi đến cúng viếng ông bà.
