Asset Publisher

null Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc - nhà nho thanh bạch, vì nước, vì dân

Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc - nhà nho thanh bạch, vì nước, vì dân

Đã gần một thế kỷ kể từ ngày Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc qua đời (1862 – 1929). Mỗi khi nhắc nhớ về cụ chúng ta càng kính trọng, biết ơn một người tài năng đức độ, một nhân cách lớn. Người đã có công sinh thành, dưỡng dục nên một vĩ nhân Chủ tịch Hồ Chí Minh - Anh hùng giải phóng dân tộc, Nhà văn hóa kiệt xuất. Nhân dân Đất Sen hồng luôn mãi khắc ghi hình ảnh về một nhà nho thanh bạch, giản dị, trọn đời vì nước, vì dân.

Một đời thanh bạch, giản dị - Trọn đời vì nước, vì dân  

Đền thờ cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc

Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc – thân sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh, sinh năm 1862 ở làng Sen (nay thuộc xã Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh nghệ An). Cha mẹ mất sớm, khi 16 tuổi cụ được nhà nho Hoàng Xuân Đường ở làng Hoàng Trù (tức làng Chùa, cũng thuộc xã Kim Liên) nhận nuôi và cho ăn học. Vốn thông minh, hiếu học, cụ sớm trở thành học trò giỏi có tiếng, được tôn là một trong “Nam Đàn tứ hổ” gồm: Phan Bội Châu, Vương Thúc Quý, Trần Văn Lương và Nguyễn Sinh Sắc.

Năm 22 tuổi, cụ được cha mẹ nuôi gả con gái Hoàng Thị Loan và lần lượt hạ sinh bốn người con: Nguyễn Thị Thanh, Nguyễn Sinh Khiêm, Nguyễn Sinh Cung (Hồ Chí Minh) và Nguyễn Sinh Xin (mất lúc nhỏ).

Năm 1894, cụ Sắc đỗ Cử nhân; năm 1901, cụ đỗ Phó bảng; năm 1906, cụ nhậm chức Thừa biện bộ lễ và sau đó là Tri phủ lĩnh nhiệm Tri huyện Bình Khê (Bình Định). Làm quan triều đình nhưng cụ cho rằng: “Quan trường là nô lệ trong đám nô lệ, càng nô lệ hơn”, “Trung quân không phải là ái quốc, mà ái quốc là ái dân”. Cụ Sắc thường dạy các con: “Chớ lấy phong cách nhà quan làm phong cách nhà mình”.

Đầu năm 1910, nhân việc cụ cho bắt giam một tên cường hào, sau khi thả ra ít lâu thì tên này chết, cụ bị triều đình xử phạt, giáng chức. Cụ bèn từ quan rồi chu du các tỉnh phía Nam. Đi đến đâu cụ cũng tìm cách liên hệ với các nhà sư, nhà nho yêu nước, chính trị phạm tham gia phong trào Cần Vương, Đông Du, Duy Tân bị an trí hoặc đang lẩn tránh mật thám Pháp.

Năm 1911, từ Phan Thiết cụ Nguyễn Sinh Sắc vào Sài Gòn, rồi cùng Nguyễn Tất Thành xuống Mỹ Tho gặp cụ Phan Châu Trinh, đang bị thực dân Pháp chỉ định cư trú (an trí) ở đây, để bàn bạc tìm cách cho Nguyễn Tất Thành sang Pháp.

Có thể nói, đức độ, phẩm cách, đặc biệt là tư tưởng tiến bộ, yêu nước, trọng dân, yêu thương Nhân dân của cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc đã ảnh hưởng sâu sắc, trở thành tấm gương cho người con Nguyễn Sinh Cung, góp phần quan trọng hình thành nên nhân cách, chí hướng của người thanh niên Nguyễn Tất Thành cũng như chủ nghĩa yêu nước, lý tưởng cách mạng, tư tưởng đạo đức của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh. 

Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc – nhà nho tư tưởng tiến bộ, yêu nước, trọng dân

Cụ về Cao Lãnh (Đồng Tháp) lần đầu vào năm 1917, ở đây, hằng ngày, ngoài việc bốc thuốc, chữa bệnh cho người dân, cụ còn giao tiếp với các thân hào, nhân sĩ, nhà nho yêu nước như: Lê Văn Đáng (Chánh nhất Đáng), Võ Hoành (Cử Hoành). Đến năm 1919, cụ rời Cao Lãnh, tiếp tục tới nhiều tỉnh, thành Nam Bộ để gặp gỡ những người đồng chí hướng và truyền bá tư tưởng yêu nước.  

Đến năm 1927, cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc mới quyết định chọn về sống, hoạt động và gắn bó lâu dài với Cao Lãnh. Khi trở về, cụ ở nhà ông Lê Văn Giáo (Năm Giáo), bên bờ rạch Cái Tôm ở làng Hòa An (nay là xã Hòa An, thành phố Cao Lãnh). Hằng ngày, cụ đến tiệm thuốc bắc Hằng An Đường ở chợ Cao Lãnh khám bệnh, bốc thuốc trị bệnh cho bà con nhưng thực chất là tuyên truyền chủ nghĩa yêu nước.

Ở đây, cụ Nguyễn Sinh Sắc và Lê Văn Đáng thường vận động thanh niên tham gia tổ chức Việt Nam Thanh niên cách mạng đồng chí Hội. Nhóm thanh niên yêu nước, đứng đầu là Phạm Hữu Lầu, Lưu Kim Phong thường tiếp xúc với cụ Sắc. Cụ khuyên họ: “Mấy cậu là niềm hy vọng của tôi, là tương lai của Tổ quốc. Ngày nay, nước mất nhà tan, chúng ta phải đứng lên góp sức đập phá xiềng gông nô lệ, không nên nai lưng lòn cúi, run sợ trước cường quyền”.

Có thể nói, hoạt động của hai cụ góp phần cùng nhóm Thanh niên Việt Nam cách mạng đồng chí Hội đưa nhân dân Cao lãnh bước vào một thời kỳ mới, thời kỳ chuyển tiếp giữa chủ nghĩa yêu nước với việc hình thành một bộ phận tiền thân của chính đảng cách mạng ở địa phương.

Nhân dân Hòa An tiếc thương trước sự ra đi của cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc

Cuối tháng 11/1929, cụ Nguyễn Sinh Sắc lâm trọng bệnh rồi qua đời (nhằm ngày 27 tháng 10 năm Kỷ Tỵ), hưởng thọ 67 tuổi. Sau khi cụ mất, Nhân dân địa phương trong niềm thương yêu quý trọng đã góp tiền mua đất an táng cạnh Miễu Trời sanh (tức Chùa Hoà Long ngày nay).

Sau đó, bà Nguyễn Thị Thanh (con gái cụ Sắc) đã vào Hòa An để làm lễ tang và tạ ơn bà con đã chăm sóc cụ chu đáo, trọn tình vẹn nghĩa.

Tấm lòng người dân Đất Sen hồng với Cụ Phó bảng 

Đông đảo người dân đến viếng mộ cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc vào dịp lễ giỗ. Ảnh: dulich.dongthap.gov.vn

Năm 1954, mộ cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc được bộ đội và đồng bào địa phương tôn tạo, sau đó chụp ảnh gửi ra Bắc cho Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ngay sau ngày miền Nam được giải phóng, đất nước thống nhất, thể theo nguyện vọng của Nhân dân, tháng 8/1975, Tỉnh ủy Sa Đéc (nay là tỉnh Đồng Tháp) đã xây dựng khu mộ của cụ, đến tháng 02/1977 thì hoàn thành.

Năm 1992, Bộ Văn hóa, Thông tin và Thể thao (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) ra quyết định công nhận Khu di tích cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc là Di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia. 

Năm 2010, Khu di tích khánh thành công trình “Bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị Khu di tích cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc”. Với diện tích sau khi mở rộng là gần 09 ha, ngoài khu mộ, công trình còn có nhà trưng bày về thân thế, sự nghiệp của cụ Nguyễn Sinh Sắc; phục dựng lại một góc của làng Hòa An xưa - nơi lần đầu tiên cụ Nguyễn Sinh Sắc đặt chân tới hoạt động cách mạng, bốc thuốc trị bệnh phục vụ Nhân dân v.v..

Nhà sàn Bác Hồ là một trong công trình chính của Khu di tích

Đặc biệt, trong khuôn viên Khu di tích có mô hình Nhà sàn Bác Hồ được xây dựng theo tỷ lệ 1:1 từ kích thước, kiểu dáng cho đến các hiện vật đều được phục chế và trưng bày giống như Nhà sàn của Bác tại Hà Nội. Với ý nghĩa, Đồng Tháp muốn đưa Bác về cạnh ngôi mộ cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc và để Nhân dân miền Nam không có điều kiện ra thăm nhà sàn của Bác ở Hà Nội khi đến đây cũng hình dung được Bác Hồ, một vị Chủ tịch nước đã sống và làm việc thế nào.

Ngoài ra, còn có Nhà trưng bày Chủ tịch Hồ Chí Minh, với diện tích 600 m2, hơn 200 hình ảnh, hiện vật theo 06 chuyên đề, phản ánh có hệ thống cuộc đời, sự nghiệp hoạt động cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đây là một công trình văn hóa có ý nghĩa chính trị và nhân văn sâu sắc, góp phần phát huy, lan tỏa giá trị khu di tích lịch sử - văn hóa quốc gia, không những thực hiện tốt chức năng giáo dục, nghiên cứu lịch sử mà còn là “địa chỉ đỏ” trong hành trình về nguồn của cán bộ, đảng viên, các em học sinh, sinh viên trong và ngoài tỉnh.

Ngày nay, khu mộ cụ sừng sững, trường tồn như đài sen trắng vươn lên trên Đất Sen hồng. Đảng bộ, chính quyền, quân và dân tỉnh Đồng Tháp vinh dự được thay mặt đồng bào cả nước và dòng họ Nguyễn Sinh trông coi Khu mộ, hương khói thờ cúng cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc.

Lãnh đạo tỉnh Đồng Tháp dâng hương Lễ giỗ lần thứ 93 cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc. Ảnh: Thành Nhơn

Hằng năm, vào ngày 26, 27 tháng 10 âm lịch, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Đồng Tháp cùng bà con ở các nơi trong cả nước hội tụ về tổ chức lễ giỗ cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc trang nghiêm, trọng thể, đông vui, mang bản sắc ngày hội lớn của dân tộc.

Đặc biệt, lễ giỗ cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc còn là dịp phát động sâu rộng phong trào khuyến học, khuyến tài. Từ tấm gương hiếu học của cụ, năm 2010, tỉnh Đồng Tháp đã thành lập Quỹ khuyến học mang tên Nguyễn Sinh Sắc.

Với sự chung sức chung lòng của những người luôn đau đáu về con đường đến trường của những học trò nghèo, Quỹ khuyến học Nguyễn Sinh Sắc không chỉ hỗ trợ kinh phí mà còn góp phần giáo dục cho học sinh, sinh viên tinh thần yêu nước, thương dân, rèn luyện bản lĩnh và ý chí phấn đấu vượt qua khó khăn, vươn lên trong học tập.

Qua 14 năm hoạt động, Quỹ khuyến học Nguyễn Sinh Sắc đã vận động khoảng 136 tỷ đồng, trong đó ủng hộ có địa chỉ là hơn 50 tỷ đồng; khen thưởng, hỗ trợ cho gần 40.000 lượt sinh viên, học sinh; thực hiện 538 “Gương sáng hiếu học” cho học sinh, sinh viên học giỏi có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn; tặng 314 “Tủ sách khuyến học”.

Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Huỳnh Thị Hoài Thu cho biết, hiện Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đang triển khai thực hiện Dự án “Tu bổ, tôn tạo và phát huy giá trị Khu di tích Nguyễn Sinh Sắc” nhằm hoàn thiện kiến trúc, cảnh quan, các hạng mục công trình xây dựng và hạ tầng kỹ thuật được đồng bộ, tôn tạo và phát huy giá trị văn hóa, lịch sử, tri ân công lao to lớn của cụ Nguyễn Sinh Sắc hướng đến mục tiêu đề nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét, xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt, đưa Khu Di tích Nguyễn Sinh Sắc trở thành điểm tham quan, du lịch hấp dẫn cho du khách trong và ngoài nước.

>> [Megastory] Nguyễn Sinh Sắc – Một cuộc đời thanh bạch

 Việt Tiến

Ý kiến của bạn

Ý kiến bạn đọc (0)

Follow

Most Viewed Assets

Navigation Menu

Navigation Menu

Banner Bản tin chỉ đạo điều hành

Banner Video

Banner Megastory

Banner Tin đồ họa

Asset Publisher