Sen Đồng Tháp: Giá trị văn hóa - Nâng tầm hội nhập

Hội thảo thu hút khoảng 100 đại biểu là các chuyên gia trong và ngoài nước, các doanh nghiệp, lãnh đạo địa phương, doanh nghiệp và nông dân trồng sen trên địa bàn tỉnh. Đây là một trong những hoạt động của chuỗi sự kiện Lễ hội Sen Đồng Tháp lần thứ II năm 2024.

Ông Huỳnh Minh Tuấn mong muốn các ý kiến trao đổi, thảo luận tại hội thảo sẽ giúp tỉnh nhận diện được đầy đủ hơn các giá trị văn hóa Sen đối với vùng đất, con người Đồng Tháp; góp phần nâng tầm phát triển Sen Đồng Tháp

Ông Huỳnh Minh Tuấn - Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh cho biết, hội thảo hôm nay nhằm định vị rõ giá trị Sen Đồng Tháp trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, tiếp tục nâng tầm phát triển Sen Đồng Tháp trên các phương diện văn hoá, kinh tế, du lịch địa phương. Hội thảo cũng đánh giá tầm quan trọng của chính sách về phát triển của Đồng Tháp và thành tựu đạt được từ các chính sách này; từ đó, làm cơ sở khoa học để tham mưu, đề xuất các chính sách và chiến lược phát triển nâng tầm giá trị Sen trong thời gian tới, hướng tới kêu gọi đầu tư phát triển kinh tế - xã hội nói chung và ngành hàng Sen Đồng Tháp nói riêng.

Giá trị văn hóa

Sen là loài thực vật sinh tồn trong nhiều vùng địa lý khác nhau trên thế giới. Chúng mọc trải rộng từ Đông Nam Á đến Đông Bắc Á, từ Nam Á đến Địa Trung Hải, từ Trung Đông đến châu Phi. Về đặc điểm sinh học, Sen thích hợp với loại đất bùn và các vùng đầm lầy. Từ bùn Sen vươn thân mình lên khỏi mặt nước, kết tụ thành những đóa hoa lung linh giữa muôn loài thực vật của thế giới thiên nhiên. Nơi nào có Sen mọc thì nơi ấy con người đều ngưỡng mộ, ca ngợi vẻ đẹp tự nhiên của hoa sen, họ biểu tượng hóa hoa sen đại diện cho sự thánh thiện và trí tuệ.

Hoa sen có mặt trong văn hóa từ Đông sang Tây. Nguồn: Giáo sư Trần Ngọc Thêm

Các nền văn hóa phương Đông như Ai Cập, Ấn Độ, Trung Hoa, Nhật Bản, Hàn Quốc, Việt Nam và Đông Nam Á đều tôn vinh hoa sen theo những quan điểm giống và khác nhau của triết lý phương Đông.

Khi nói đến Sen trong văn hóa truyền thống ở Đồng Tháp, người ta thường nhắc đến giá trị của Sen gắn liền với môi trường sinh thái, các ngôi chùa Phật giáo. Trong xu thế hội nhập ngày nay, Sen Đồng Tháp cần phải được nâng tầm. Trên thực tế chính quyền địa phương đã triển khai các dự án trồng Sen với sự tham gia của người dân. Từ kết quả ấy, tỉnh Đồng Tháp đã tiếp tục mở rộng diện tích trồng Sen, nâng tầm chất lượng chế biến sản phẩm Sen, quảng bá và khai thác có hiệu quả du lịch Sen và tổ chức thành công các chương trình Lễ hội Sen hằng năm.

Một góc trưng bày không gian Sen Đồng Tháp

Nâng tầm hội nhập

Tại hội thảo, Giáo sư – Tiến sĩ khoa học Trần Ngọc Thêm đề xuất về khu phức hợp Sen Đồng Tháp, một đơn vị tổng hợp liên ngành kết nối bốn lĩnh vực lấy Sen làm đối tượng là: Khoa học và Công nghệ - Kinh tế - Văn hóa - Du lịch. Trong đó, có Viện nghiên cứu tổng hợp về Sen, doanh nghiệp trồng và chế biến Sen; bảo tàng Sen; toàn bộ Khu phức hợp Sen Đồng Tháp sẽ trở thành một địa điểm du lịch hàng đầu chuyên đề về Sen.

Giáo sư – Tiến sĩ Phan Thị Thu Hiền mang đến hội thảo về khái niệm du lịch hoa (flower tourism)/ du lịch ngắm hoa (flower-viewing tourism) dựa trên tài nguyên chủ yếu là cảnh quan nở hoa và văn hóa thưởng hoa, đáp ứng nhu cầu trải nghiệm thiên nhiên, thư giãn của du khách.

Từ khung lý luận về du lịch hoa, Giáo sư – Tiến sĩ Phan Thị Thu Hiền phân tích trường hợp Đồng Tháp, có thể nhận thấy Đồng Tháp rất phong phú các tài nguyên tự nhiên và nhân văn để xây dựng du lịch Sen độc đáo; đồng thời gợi ý về mô hình 3D bao gồm những chiến thuật mở rộng không gian văn hóa Sen, trải dài thời gian văn hóa Sen, nâng tầm biểu tượng văn hóa Sen góp phần xây dựng và quảng bá hình ảnh, danh tiếng địa phương.

Phó Giáo sư – Tiến sĩ Huỳnh Quốc Thắng cho rằng, các lễ hội du lịch, đặc biệt là “Lễ hội Sen Đồng Tháp” (lần I, lần II) là những lễ hội văn hóa du lịch địa phương có chất lượng khá tốt, cơ sở nền tảng quan trọng đối với việc đáp ứng các yêu cầu của quá trình hội nhập ở giai đoạn lịch sử mới để được nâng cấp thành một lễ hội du lịch tầm quốc gia, tiến tới tầm quốc tế. Đó chính là ý tưởng về việc xây dựng “Festival Sen Đồng Tháp”.

Ngoài ra, hình tượng hoa sen trong văn học Hàn Quốc (trường hợp văn học truyền miệng) cũng được chia sẻ tại hội thảo. Giáo sư – Tiến sĩ Kim Byongsun - Giảng viên cao cấp, Khoa Hàn Quốc học – Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn cho biết, vẻ đẹp của hoa sen được đón nhận một cách tích cực trong thuật phong thủy ở Hàn Quốc. Bên cạnh đó, hoa sen cũng được sử dụng trong khu vực cư trú của cá nhân nhằm thể hiện những điều tốt đẹp và cao quý của con người.

Hình tượng hoa sen trong sự tích hợp văn hóa và kiến trúc tại Đồng Tháp; xây dựng biểu tượng hoa sen như một thương hiệu đặc trưng của Đồng Tháp; kỹ thuật trồng Sen cũng được các chuyên gia trao đổi tại hội thảo.

Phó Giáo sư – Tiến sĩ Ngô Thị Phương Lan - Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn cho rằng, qua các ý kiến tham luận, thảo luận tại hội thảo đã gợi mở nhiều ý tưởng, hoạt động trong tương lai đối với Sen Đồng Tháp, nhất là những đề xuất về nâng tầm hội nhập trong việc phát huy, khai thác các giá trị văn hóa sen.

Phó Giáo sư – Tiến sĩ Ngô Thị Phương Lan phát biểu tổng kết

Theo Phó Giáo sư – Tiến sĩ Ngô Thị Phương Lan, quan trọng nhất là xây dựng cảm thức cộng đồng về sen, đó là tình cảm của hoa sen, của tất cả chúng ta ngồi đây, người dân Đồng Tháp và của những người yêu vẻ đẹp hoa sen. Từ cảm thức cộng đồng sẽ có khát vọng để xây dựng quê hương, địa phương, quốc gia với hoạt động thực tiễn của mình, đó là truyền tải các giá trị biểu tượng, văn hóa, nghệ thuật thành những sản phẩm kinh tế. Từ đó, có thể thấy, “Giá trị văn hóa – Nâng tầm hội nhập” không chỉ có giá trị về nghệ thuật mà còn có giá trị về kinh tế.

Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Huỳnh Minh Tuấn, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Huỳnh Thị Hoài Thu trao hoa cảm ơn các chuyên gia có tham luận tại hội thảo

Kết quả của hội thảo sẽ là luận cứ khoa học khả thi để các nhà quản lý xây dựng các kế hoạch phát triển bền vững vị thế của Sen Đồng Tháp trong vai trò đại diện của sen Việt Nam trước thế giới.

Nguyệt Ánh