Bí thư Tỉnh ủy Đồng Tháp chia sẻ quyết tâm “Đưa đàn sếu trở về”

Trước hết, nhân dịp năm mới, xin chúc ông sức khỏe và thành công. Ngày 12/12/2024, như một dấu son đối với Đồng Tháp khi là địa phương đầu tiên cả nước công bố đề án Bảo tồn sếu đầu đỏ tại Vườn Quốc gia Tràm Chim. Với tư cách là người đứng đầu, khai sáng ý tưởng và triển khai tổ chức thực hiện, cảm xúc của ông như thế nào?

Bí thư Tỉnh ủy Đồng Tháp Lê Quốc Phong: Tôi cảm thấy rất vui khi đề án bảo tồn sếu đầu đỏ của Đồng Tháp có những bước tiến triển mới và đến thời điểm này đã đi đến những bước quyết định cuối cùng để có thể hiện thực hóa việc đưa đàn sếu trở về khu bảo tồn ở Vườn Quốc gia Tràm Chim (VQGTC), mở ra hành trình thực hiện bảo tồn sếu.

Tôi tin là niềm vui này không chỉ đối với cá nhân tôi mà còn với rất nhiều cán bộ lãnh đạo tỉnh nhiều thời kỳ. Và đặc biệt là người dân Đồng Tháp cảm nhận rõ tín hiệu tích cực, tự tin chung tay cùng các cơ quan, ban, ngành thực hiện các bước tiếp theo.

Đề án diễn ra trong bối cảnh áp lực bùng nổ dân số, phát triển kinh tế - xã hội, vậy những cơ sở khoa học và động lực nào thôi thúc ông hình thành ý tưởng, kiên trì đeo đuổi đề án này để có được ngày hôm nay?

Bí thư Tỉnh ủy Đồng Tháp Lê Quốc Phong: Trước hết, tôi nghĩ Đồng Tháp có thuận lợi khi thực hiện đề án này, đó là Đồng Tháp có Vườn Quốc gia Tràm Chim với hệ sinh thái rất phù hợp với điều kiện sinh trưởng và môi trường sinh sống của sếu đầu đỏ. Chính thuận lợi này giúp chúng tôi có các điều kiện cần thiết để có thể triển khai được đề án.

Bên cạnh đó còn có yếu tố rất quan trọng là nhiều thế hệ lãnh đạo tỉnh Đồng Tháp, đặc biệt là bác Mười Nhẹ (ông Nguyễn Xuân Trường - nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp - PV) quan tâm đến con sếu, giữ gìn môi trường tự nhiên để mở đường cho sếu đầu đỏ tìm về Khu Bảo tồn thiên nhiên Tràm Chim, nay là VQGTC.

Thứ hai, trong tâm thức của người Đồng Tháp, con sếu là biểu tượng văn hóa, và tâm linh... Nó cũng là biểu tượng cho sự may mắn, chỉ dấu môi trường sống yên bình, an lành, mùa màng tốt tươi. Do đó, khi nói về con sếu, tình cảm của người dân rất đặc biệt…

Tôi tiếp cận được điều này qua nhiều thế hệ và cảm nhận rất rõ những năm sếu không về, Đồng Tháp xem như thiếu đi cái gì đó rất quan trọng trong tâm hồn… Do đó, làm gì để sếu về, sếu hiện hữu ở Đồng Tháp… nhận được sự đồng cảm, chia sẻ, lan tỏa. Đó cũng là lý do, là điểm tựa tinh thần để tôi cùng Thường trực, Ban Thường vụ, Ban Chấp hành Tỉnh ủy Đồng Tháp tự tin, thống nhất triển khai đề án này.

“Bảo tồn sếu đầu đỏ”, “Đưa đàn sếu trở về” là chuyện chưa từng có ở Đồng Tháp nói riêng, Việt Nam nói chung, ông phải làm gì để có thể nuôi dưỡng ý tưởng, khai mở và trực tiếp tham gia thúc đẩy đề án ra đời cũng như thuyết phục sự đồng thuận trong nội bộ và các nhà khoa học, nhà quản lý trong và ngoài nước hưởng ứng, ủng hộ?

Bí thư Tỉnh ủy Đồng Tháp Lê Quốc Phong: Khi về Đồng Tháp công tác, tôi cũng rất trăn trở khi tỉnh chọn sếu làm biểu tượng cho tỉnh, bên cạnh hoa sen. Trăn trở ở đây là làm sao bên cạnh biểu trưng, người dân Đồng Tháp nói riêng, người dân trong và ngoài nước nói chung khi đến Đồng Tháp đều có thể nhìn, thấy, tiếp cận, hiểu được sếu đầu đỏ để thêm yêu, tự hào về quê hương xứ sở của mình. Sự hiện hữu thực thể, tạo điều kiện để người dân tìm hiểu, tham quan đã thôi thúc cá nhân tôi…

Vào thời điểm đó lại có cơ duyên khi tiếp cận với các bạn quốc tế, nhận được sự ủng hộ rất lớn. Các đơn vị phối hợp, các tổ chức bảo tồn, bảo vệ động vật thế giới, tổ chức liên quan tới thiên nhiên, môi trường, ủng hộ rất cao. Đó là yếu tố để chúng tôi thêm tự tin và quyết tâm cùng với lãnh đạo tỉnh, anh em chuyên môn, người dân, thực hiện đề án…
Đồng Tháp chuẩn bị nguồn lực, kinh phí như thế nào để thực hiện dự án, thưa ông?

Bí thư Tỉnh ủy Đồng Tháp Lê Quốc Phong: Trước hết phải khẳng định rằng, chúng tôi kêu gọi xã hội hóa từ cộng đồng, doanh nghiệp vào các chi phí cơ bản của dự án. Ngân sách nhà nước chỉ đầu tư hạ tầng cơ bản, chỉ chiếm một phần trong tổng kinh phí.
Thực ra, khi thực hiện dự án mà có sự quan tâm về hiệu quả, tính khả thi thì đó là quan tâm hết sức chính đáng. Trách nhiệm của chúng tôi là phải thể hiện, thông tin đầy đủ về ý nghĩa dự án để người dân hiểu, cùng tham gia. Tín hiệu rất vui là khi triển khai tổ chức hoạt động thì sự chia sẻ, ủng hộ ngày càng tốt hơn, nhiều hơn.

Công tác bảo tồn động vật quý hiếm như sếu đầu đỏ phụ thuộc rất nhiều vào tự nhiên và phải chấp nhận tỉ lệ rủi ro nhất định. Đây cũng là kinh nghiệm của thế giới và chúng ta phải chấp nhận điều này. Tuy nhiên, với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, chúng tôi tin dự án sẽ thành công: Đồng Tháp không chỉ đưa đàn sếu trở lại theo quy luật di trú, mà còn có khả năng định cư quanh năm và lâu dài…

Có ý kiến cho rằng bảo tồn, phát triển sếu đầu đỏ không đơn thuần là bảo tồn loài chim và cho riêng Đồng Tháp, mà còn là lưu giữ lại phần hồn “thuần khiết như hồn sen” của Nam bộ xưa. Ở đó vừa có môi trường trong lành, rau xanh, trái ngọt và người dân nghĩa tình,… ông có thể bộc lộ ước mơ cũng như kỳ vọng về Đề án sếu cho sự phát triển kinh tế - xã hội địa phương?

Bí thư Tỉnh ủy Đồng Tháp Lê Quốc Phong: Đúng vậy, đưa đàn sếu trở về VQGTC không chỉ đơn thuần là bảo tồn loài chim có tên trong “Sách Đỏ thế giới” mà còn hướng tới nhiều mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội, môi trường… Bởi cái lớn hơn của bảo tồn sếu chính là tạo ra chỉ dấu môi trường, tái lập lại sinh cảnh VQGTC - hệ sinh thái đặc trưng của vùng đất ngập nước của ĐBSCL và của cả Việt Nam. Lấy sếu đầu đỏ làm chỉ dấu cho sự chuyển mình của môi trường, đánh dấu sự hồi phục của VQGTC, giúp cho công tác bảo vệ môi trường, trở thành nền tảng cho sự bền vững.

Thực tế đã chứng minh, khi chúng tôi có sự điều chỉnh theo khuyến cáo của các chuyên gia về mực nước, đốt chủ động ở vùng đồng cỏ, thì hệ sinh thái khôi phục tích cực. Từ đó nhiều loài chim về Vườn Quốc gia Tràm Chim hơn. Điều này cho thấy có sự chuyển động của môi trường, mang lại giá trị lớn về hệ sinh thái tự nhiên. Đây cũng là câu chuyện mang tính động lực để người dân nâng cao ý thức cùng chung tay bảo vệ sinh thái cho sếu đầu đỏ, cũng là cho chính mình và các thế hệ sau.

Thực tế, khi triển khai, chúng tôi có khoảng 100 ha đất trồng lúa ở vùng xung quanh Vườn Quốc gia Tràm Chim chuyển đổi sản xuất theo hướng hữu cơ. Đến nay đã có doanh nghiệp bao tiêu toàn bộ lúa này để hình thành dòng sản phẩm mới, thân thiện với môi trường.

Điều này không chỉ mang lại cho người trồng lúa lợi ích kinh tế cao hơn, mà còn đảm bảo sức khỏe cho họ và cho cả người tiêu dùng sản phẩm này. Hơn thế nữa, thông qua sự hiện diện của sếu đầu đỏ - chỉ dấu môi trường trong lành, các nhà đầu tư tin tưởng tìm đến Đồng Tháp nhiều hơn.

Tóm lại, câu chuyện bảo tồn sếu đầu đỏ là câu chuyện đa giá trị. Câu trả lời sẽ ở tương lai, nhưng tín hiệu tích cực ở thời điểm này cho chúng ta niềm tin, lạc quan.

Xin cám ơn ông và chúc dự án Bảo tồn sếu đầu đỏ ở Vườn Quốc gia Tràm Chim thành công!

Nguồn: Báo Lao Động