BÙI THỊ SẨM

(1913 - 1902)

Bà Bùi Thị Sẩm quê ở Ngã Ba Xẻo Giáo thuộc làng Mỹ Thọ, quận Cao Lãnh, tỉnh Sa Đéc (nay là tỉnh Đồng Tháp). Bà sanh năm 1912, là con thứ năm trong một gia đình nông dân nghèo. Em bà là Bùi Văn Chẩm tham gia cách mạng bị bắt một thời gian.

Lớn lên, bà kết hôn với ông Nguyễn Văn Chiếu (1912-1955), nhưng bà con quen gọi Năm Xíu, người cùng xóm. Nhờ gia đình hai bên trợ giúp, hai vợ chồng bà Năm Sẩm khẩn được 30 công ruộng ở Mỹ Đông (Mỹ Quý) và 3 công đất ở Ngã ba Mười Đổng. Hai ông bà chí thú làm ăn, sanh được  sáu người con, gồm bốn trai, hai gái. Trong quan hệ xã hội, hai ông bà được cảm tình tốt của bà con lối xóm.

Trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp, ông Xíu tham gia cách mạng; chẳng may bị sa vào tay giặc. Suốt thời gian 8 tháng tù đày, bị đánh đập khảo tra tàn nhẩn, nhưng ông không hề khai báo, nên chúng đành phải thả ông ra. Ra tù sức khỏe ông ngày càng  suy yếu, đến năm 1955 thì ông qua đời.

Bà Năm  45 tuổi, rơi vào cảnh góa bụa, một mình vừa làm lụng vất vả, nuôi sáu con đủ cơm ăn áo mặc, cấp sách đến trường học hết bậc tiểu học; vừa tiếp bước theo chồng làm công tác giao liên cho cách mạng. Năm 1960, bà vinh dự đươc đứng vào hàng ngũ của Đảng.

Do truyền thống gia đình và sự dạy dỗ của bà, khi trưởng thành tất cả các con đều tham gia công cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ:

Người con thứ hai: anh Nguyễn Văn Rạng tham gia trong ngành y tế, Trưởng Quân y huyện Mỹ An, hy sinh năm 1969 tại  kinh Ba Mỹ Điền, xã Thanh Mỹ.

Người con thư tư: chị Nguyễn Thị Phường, tham gia công tác phụ nữ, Huyện ủy viên, Hội trưởng Hội Phụ nữ huyện Cao Lãnh,  nay hưu trí,

Người con thứ năm: anh Nguyễn Văn Thân tham gia bộ đội địa phương huyện Cao Lãnh, với chức vụ trung đội phó; hy sinh năm 1966 ở Bờ Xoài, thuộc xã Long Hiệp, huyện Cao Lãnh.

Người con thứ sáu: anh Nguyễn Văn là y tá trung đội phó trung đội thông tin vận động, hy sinh năm 1972, tại xã Long Hiệp.

Người con thứ bảy: anh Nguyễn Văn Sĩ, tham gia ngành công an, Bí thư xã Mỹ Thọ năm 1975, Trung tá Công an, hiện nghỉ hưu.

Người con thứ tám: chị Nguyễn Thị Út làm ruộng, tham gia công tác phụ nữ ở địa phương.

Ba người con trai hy sinh là nỗi đau to lớn của bà không gì tả nổi. Biến đau thương thành sức mạnh, bà vẫn âm thầm hoạt động theo điều kiện và sức khỏe của mình cho đến ngày đất nước hoàn toàn giải phóng.

Trước những đóng góp to lớn của gia đình bà cho cách mạng năm 2000 bà được Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam phong tặng danh hiệu Bà Mẹ Việt Nam Anh hùng.

Năm 2001 bà lâm trọng bịnh và mất ngày 4- 6- 2002.