NGUYỄN NHƯ VĂN
(1924 - 2001)
Ông Nguyễn Như Văn sanh năm 1924, quê xã Dị Sử, huyện Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên. Thuở nhỏ ông sang sanh sống ở Lào. Tháng 5-1945, ông tham gia Việt Minh hoạt động ở thị xã Thakhek (Lào) và cướp chánh quyền 23-8-1945 ở Lào, nhập ngủ Việt kiều Cứu quốc quân ở Thakhek.
Tháng 2-1946, Pháp chiếm Thakhek, ông là cán bộ trung đội, cùng đơn vị rút sang chiến khu bí mật ở Thái Lan. Nghe theo lời kêu gọi cứu nước của Bác Hồ, ngày 26-12-1946 cả đơn vị (lấy tên Chi đội Trần Phú) tình nguyện về nước, kháng chiến chống Pháp. Hơn 5 tháng hành quân vất vả, tháng 5-1947 đơn vị (đổi tên Chi đội Hải ngoại 4) về tới tỉnh Sa Đéc và cuối năm đổi phiên hiệu là trung đoàn 109. Ông Nguyễn Như Văn là cán bộ đại đội, được kết nạp vào Đảng Cộng sản Việt Nam trên đường hành quân về nước. Đơn vị đã cùng quân dân Sa Đéc, Cao Lãnh đánh địch nhiều trận, thắng lợi vang dội.
Cuối năm 1948, ông là tiểu đoàn trưởng tiểu đoàn 325, liên trung đoàn 109-111 và ông được chỉ định vào Tỉnh ủy Sa Đéc. Tháng 10-1949, ông là Tỉnh đội trưởng Tỉnh đội Sa Đéc, rồi Tỉnh đội trưởng Tỉnh đội Long Châu Tiền. Khi sáp nhập hai tỉnh Long Châu Tiền và Sa Đéc thành Long Châu Sa, ông là Tỉnh ủy viên, Tỉnh đội phó Tỉnh đội Long Châu Sa.
Tháng 7-1954 đình chiến, lực lượng võ trang tỉnh Long Châu Sa tổ chức thành trung đoàn 668 tập kết ra Bắc, ông là Chánh ủy, Bí thư Trung đoàn ủy trung đoàn 668.
Giữa năm 1955, ông về làm Chánh ủy trung đoàn 570, sư đoàn 330, Bí thư Đảng ủy trung đoàn và Đảng ủy viên Sư đoàn. Cuối năm 1955, ông là Chủ nhiệm pháo binh sư đoàn 330.
Từ cuối năm 1956 đến giữa năm 1960, ông đi học bổ túc văn hóa và lớp quân sự trung cao, về nhận nhiệm vụ trưởng phòng thuộc Cục tình báo, Bộ Tổng Tham mưu, thường vụ Đảng ủy Cục.
Năm 1964, ông là Cục phó Cục Tình báo, Bộ Tổng Tham mưu. Năm 1966, ông trở về Nam chiến đấu và là Trưởng phòng Tình báo Bộ Tổng Tham mưu Quân Giải phóng miền Nam năm 1968, tham gia Đảng ủy Bộ Tham mưu và Phó Bí thư Đảng ủy phòng. Với cương vị Cục phó Cục Tình báo phụ trách phía Nam, ông tham gia cuộc Tổng tấn công Xuân Mậu Thân 1968 và Chiến dịch Hồ Chí Minh giải phóng Sài Gòn.
Cuối năm 1976, ông đi học Học viện Quân sự cao cấp, được phong đại tá và từ năm 1978 là Cục phó Cục Tình báo phụ trách phía Nam (Tây Nam). Đến năm 1979,ông là Tham mưu phó Bộ Tư lịnh sư đoàn 19, được phong quân hàm thiếu tướng cuối năm1984. Từ tháng 7-1987, ông là Cục trưởng Cục Tình báo Bộ Tổng Tham mưu và năm 1993 là Tổng Cục trưởng Tổng Cục II, Bộ Quốc phòng, Bí thư Đảng ủy Tổng Cục, được thăng quân hàm trung tướng tháng 4-1989. Tháng 10-1995, ông được nghỉ hưu và qua đời ngày 15-5-2001, an táng ở nghĩa trang thành phố Hồ Chí Minh.
Cuộc đời chiến đấu liên tục, hào hùng của ông, đã được Đảng và Nhà nước tặng thưởng Huân chương Độc lập hạng Nhì, Huân chương Kháng chiến hạng Nhứt, Huân chương Chiến thắng hạng Nhì, 3 Huân chương Quân công (2 hạng Nhì, 1 hạng Ba), 5 Huân chương Chiến công (3 hạng Nhứt, 2 hạng Nhì), 3 Huân chương Chiến sĩ Vẽ vang hạng Nhứt, Nhì, Ba, Huy chương Quân kỳ Quyết thắng và Huy hiệu 50 năm tuổi Đảng (1997).