ĐỖ THỊ ÂN

(1917 -      )

Bà Đổ Thị Ân sanh năm 1917, quê làng Phước Tân Hưng, quận Châu Thành, tỉnh Long An. Chồng bà, ông Phạm Văn Ban sanh năm 1914, quê làng Vĩnh Công, quận Châu Thành, Long An. Gia đình nghèo, quanh năm đi làm mướn kiếm sống.

Tháng 8 - 1945 bà vào Hội Phụ nữ Cứu quốc xã, làm công tác tuyên truyền, vận động chị em tham gia kháng chiến, ủng hộ bộ đội. Bị địch theo dõi, bà rời quê đến lập nghiệp ở xã Thạnh Lợi, huyện Mỹ An. Nhà bà là nơi cư trú, hội họp của các cơ quan, đơn vị quân sự khu. Chồng đi công tác xa, bà hàng ngày phải bơi xuồng chở chuối ra Mỹ An bán kiếm tiền nuôi con, vừa giúp đỡ bộ đội. Cực khổ mấy, bà cũng vượt qua, luôn động viên con đi theo con đường cách mạng. Sau năm 1954, bà là cơ sở hoạt động bí mật cho chi bộ xã. Lanh lợi, hoạt bát, bà luôn qua mắt bọn địch hung ác, làm tròn nhiệm vụ.

Chồng bà ông Phạm Văn Ban tham gia Thanh niên Tiền phong từ năm 1945, sau đó vô Vệ Quốc Đoàn tiểu đoàn 307, Quân khu 8, tham gia nhiều trận đánh lớn, như trận Mộc Hóa, công đồn ông Tờn, đồn La Bang và bị thương trong trận công đồn Chợ Gạo năm 1948. Lúc đó ông là đại đội trưởng. Lành vết thương, ông được rút về đơn vị BCX (quân khu 8). Đến thời chống Mỹ, ông hoạt động bí mật ở xã Thạnh Lợi và sau giải phóng làm công tác Thương binh - xã hội. Ông bị bịnh mất năm 1984. Ông được tặng Huân chương Quân công hạng Ba, Huy chương Chiến sĩ hạng Nhứt và Huy hiệu Thương binh thời chống Pháp.

 Được bà giáo dục, động viên các con bà lần lượt đi kháng chiến và có đến 5 người con là liệt sĩ:

Bà Phạm Thị A (Thanh Miền) sanh năm 1936, hoạt động tích cực tại xã, là đảng viên. Trong cuộc đấu tranh ngày 5-3-1961 bà được giao nhiệm vụ trưởng đoàn đấu tranh trực diện tại quận lỵ Mỹ An. Bà dũng cảm đi đầu và bị địch bắn chết tại chỗ. Bà được tặng Huân chương Kháng chiến hạng Nhứt.

Ông Phạm Văn Bê (Hoàng) sanh năm 1940. Năm 1962 ông đi bộ đội. Năm 1968 trong một trận chống địch càn quét ở Kiến Văn, ông hy sinh, đang là đại đội trưởng đại đội 1, tiểu đoàn 502, là đảng viên Đảng Nhân Dân Cách mạng Việt Nam. Ông được tặng Huân chương Kháng chiến hạng Nhì, 3 Huân chương Chiến sĩ Giải phóng hạng Nhứt, Nhì, Ba

Năm 1968, bà Phạm Thị Y (Thanh Nguyên) sanh năm 1948, vào công tác thư ký đánh máy văn phòng Huyện ủy Mỹ An, là đảng viên Đảng Nhân Dân Cách mạng Việt Nam. Năm 1969, địch càn vào xã Thanh Mỹ, bà hy sinh. Bà được tặng Huân chương Kháng chiến hạng Nhì.

 Ông Phạm Văn Đồng sanh năm 1950, lúc 16 tuổi đã vào du kích xã. Sau lên đơn vị địa phương quân huyện Mỹ An. Năm 1969 trong trận đánh yếu khu Thạnh Lợi, ông hy sinh, đang là tiểu đội trưởng. Ông được tặng Huân chương Kháng chiến hạng Ba.

Nối bước anh bà, ông Phạm Văn Thìn sanh năm 1952 vô du kích xã, lập nhiều công được cất nhắc lên Xã đội chánh và phó Bí thư Xã ủy Thạnh Lợi. Ông hy sinh trong trận đánh đồn Cây Da xã Thạnh Lợi. Ông được tặng Huân chương Kháng chiến hạng Ba.

Kết thúc hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ, bà Đỗ Thị Ân và ông Phạm Văn Ban được tặng Huân chương Độc lập hạng Nhứt. Bà còn được tặng Huân chương Giải phóng hạng Nhì, Huy chương Vì sự nghiệp Nông Nghiệp và phát triển nông thôn. Ngày 17-12-1994, bà Đỗ Thị Ân được Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam phong tặng danh hiệu Bà Mẹ Việt Nam Anh hùng.

Bà hiện đang sống trong ngôi nhà tình nghĩa với người con út là ông Phạm Văn Bình sanh năm 1962, ở ấp 5, xã Vĩnh Bửu, huyện Tân Hưng, tỉnh Long An (tách ra từ xã Trường Xuân, huyện Tháp Mười,  tỉnh Đồng Tháp giao lại cho Long An).