NGUYỄN VĂN BỒNG

 (Minh Trí)

(1886 - ?)

Ông Nguyễn Văn Bồng, sanh năm 1886, quê làng Tân Mỹ (Rạch Đông), tổng An Thạnh Thượng, hạt Sa Đéc (nay là xã Tân Mỹ, huyện Lấp Vò, tỉnh Đồng Tháp), là con thứ bảy của ông Nguyễn Văn Bình và Nguyễn Thị An. Thuở nhỏ, cha mẹ mất sớm, ông ở với chị, theo học các cụ nhà Nho trong làng, nên có ít nhiều vốn Nho học, và học được thêm nghề thuốc.

Năm 1905 được 20 tuổi, vâng lịnh anh chị, ông lập gia đình. Tuy vậy, ông vẫn theo đuổi chí hướng tu học, tìm hiểu giáo lý của Phật .

Năm 1915, ông rời gia đình chu du nhiều nơi để “tầm thầy học đạo”. Sau đó theo “Pháp môn Lục phương”, ông truyền đạo và lập ra “lục phương tông”.

Năm 1919, ông trở về nhà một thời gian, rồi từ giã, đi khắp đó đây để sưu tầm các cây thuốc Nam chữa bịnh cho nhiều người, đồng thời truyền bá giáo lý mà ông thu nhận được với mong muốn “giúp người đời giải thoát, cầu vãng sanh cực lạc”. Chẳng bao lâu, “tiếng lành đồn xa”, ông được xưng tụng là bậc “Minh Triết”. Ông lấy đạo hiệu là Minh Trí. Những năm 1920-1930 nhờ thu phục được nhiều tín đồ Phật giáo tu theo tông phái của mình, ông đã vận động hình thành các tổ chức xã hội, từ thiện như làm đường, bắc cầu ở hai làng Tân Mỹ, Tân Khánh Tây; lập được nhiều trạm cứu tế, phòng thuốc Nam chữa bịnh nhiều nơi.

Nhờ những họat động xã hội - từ thiện này, uy tín của ông Nguyễn Văn Bồng - Thầy Minh Trí ngày càng vang xa. Năm 1933, ông cùng một số đệ tử lên Sài Gòn, tìm một khu đất thuộc Chợ lớn để xây chùa và xin phép nhà cầm quyền thành lập Tịnh Độ Cư Sĩ Phật Hội Việt Nam.

Ngày 25 tháng 7 năm 1934, tại chùa Hưng Long (đường Minh Mạng, Chợ Lớn), Tịnh Độ Cư Sĩ Phật Hội được chánh thức thành lập. Ông Minh Trí được tôn làm “Đức Tôn Sư”, từ đây tôn phái này có thêm điều kiện phát triển.

Năm 1949, Hội quán trung ương của Tịnh Độ Cư Sĩ Phật Hội đặt tại chùa Tân Hưng Long (Phú Định, Chợ Lớn). Đến năm 1951, ông Minh Trí cải cách giáo pháp, chuyển từ “Lục Phương tông” sang “Phước huệ song tu”, nghĩa là: Tu thanh tịnh ở nội tâm, làm các phương tiện phước đức, không có hình thức bên ngòai…. Ông đưa ra đường hướng tu:

“Tinh tiến thực hành phước huệ song tu là lên đường giải thoát,

Tinh tiến thực hành phước huệ song tu là lên đường về cực lạc”.

Hội Tịnh Độ Cư Sĩ vốn là hội của những người cư sĩ tu theo Tịnh độ tông; đối với hội, sự có mặt của tu sĩ không cần thiết mấy, vì vậy, Pháp Âm đã “hết sức ủng hộ việc bỏ cái lối đầu trọc áo vuông” do Tiến Hóa đề nghị… Pháp Âm lại hô hào “thủ tiêu chế độ riêng” trong nhà chùa, kêu gọi chư tăng “theo gương hòa thượng Nguyễn Văn Bồng, trụ trì chùa Tam Bảo, cúng hết chùa và tài sản cho Hội Phật học Kiêm Tế”.