HỒNG THỊ CẨM

(1905- 1968)

Bà Hồng Thị Cẩm sanh năm 1905 tại xã An Hiệp, trú quán xã Phú Hựu (nay thuộc thị trấn Cái Tàu Hạ, huyện Châu Thành, tỉnh Đồng Tháp). Bà có chồng và một con trai là liệt sĩ, một con gái là thương binh hạng một.

Trong 9 năm kháng chiến chống Pháp bà làm giao liên cho Văn phòng Huyện uỷ Châu Thành. Sau Hiệp định Genève bà được phân công ở lại, tiếp tục công tác ở Văn phòng Huyện uỷ. Từ năm 1960 đến 1968 bà được phân công làm công tác hậu cần, nhưng hoạt động công khai, chủ yếu là tiếp liệu cho quân y và công trường huyện. Trong giai đoạn này, bà còn tham gia lãnh đạo nhiều cuộc đấu tranh biểu tình chống Mỹ ngụy.

Năm 1967 bị địch phục kích bắt, rồi bị chiêu hồi chỉ điểm, nên bà bị giam ở khám Vĩnh Long một năm. Ra tù bà tiếp tục công tác hậu cần, cất chòi bám đất Phú Hựu. Trong một đêm lính biệt kích Mỹ đột ngột vô bắn bà bị thương cùng hai đồng đội khác. Nghe động, bộ đội ở gần đó liền kịp bắn chi viện, giải vây, bọn địch buộc phải rút lui.

Đặng Kim Hạnh, con gái bà Cẩm đang ở chung, né khỏi, không bị thương, liền lấy khăn choàng tắm buộc bụng mẹ không để ruột đổ ra, rồi lấy xuồng còn đang chứa đạn để ở mé mương phía trước chở đi. Biết mình khó qua khỏi, bà bình tĩnh dặn con: “Thà chết không được sống chung với giặc. Làm tôi không thờ hai chúa nghe con!”

Trên đường đến quân y, bà Cẩm và một đồng đội nữa  hy sinh.

Sau ngày giải phóng, mộ bà cùng chồng và con trai được đưa vào nghĩa trang liệt sĩ huyện Châu Thành.

Bà được Hội đồng Nhà nước, Chánh phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam công nhận liệt sĩ và truy tặng Huân chương Quyết thắng hạng Nhứt, Huân chương Kháng chiến hạng Nhứt, Bằng Tổ quốc ghi công. Năm 1994 bà được Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam truy tặng danh hiệu Bà Mẹ Việt Nam Anh hùng.