NGUYỄN THỊ LỢI

(1930 – 1963)

Bà Nguyễn Thị Lợi sanh năm 1930, quê xã Tân Hiệp, huyện Tân Hiệp, tỉnh Kiên Giang. Chồng bà là Nguyễn Văn Thơm, sanh năm 1927, quê xã Bình Hàng Tây, huyện Cao Lãnh. Sau ngày cưới, gia đình bà về lập nghiệp ở ấp Bình Hưng, xã Bình Thạnh, huyện Cao Lãnh và sanh được 4 con.

Ông Nguyễn Văn Thơm là đảng viên Đảng Lao động Việt Nam, hoạt động Nông hội bí mật tại xã. Vợ chồng ông cùng bà con trong ấp thường kéo đến tề xã Bình Thạnh, đến quận Kiến Văn đấu tranh đòi dân sinh dân chủ. Nhiều lần bị địch đàn áp, đánh đập, bà và bà con vẫn không chùn bước. Địch theo dõi, ông Nguyễn Văn Thơm bị lộ. Đêm 10-10-1960 địch bao nhà, ông trốn ra, bị địch bắt tra tấn dã man, đâm trọng thương rồi chôn sống cùng với hai đồng chí khác ở vườn ông Bảy Trầm xã Mỹ Hiệp. Bảy ngày sau, gia đình mới tìm được xác ông. Bà cùng bà con chở ba quan tài, thành đoàn biểu tình rầm rộ lên quận Kiến Văn tố cáo tội ác địch.

Chồng mất sớm, bà càng căm thù giặc, vừa làm ăn nuôi con, vừa tham gia hoạt động hậu cần. Bà bơi xuồng qua Sa Đéc mua những thứ cách mạng cần: dây đồng, dây điện, thuốc tây... chở vô vùng giải phóng rồi chở lựu đạn, mìn... về cho xã. Bà tham gia chở võ khí bằng ghe từ Hồng Ngự về Cao Lãnh và cho cả Vĩnh Long, Mỹ Tho... Bình tỉnh, gan góc, mưu trí, bà đều công khai đối mặt và qua các đồn bót, nơi đóng quân của địch.

Ngày 28 -10 -1963, một chiếc trực thăng cần cẩu của địch bị du kích bắn rơi tại Bình Thạnh. Địch cho máy bay bắn phá rồi đổ quân hòng cứu bọn trên trực thăng. Bà được lãnh đạo xã cử đi bám địch, nắm tình hình. Bà bị địch bắn trúng đầu chết tại chỗ. Đến bảy ngày sau địch mới cho bà con đến lấy xác bà về. Trong đêm, lãnh đạo xã và bà con làm lễ truy điệu bà, bịt khăn tang cho các con, chôn cất bà cạnh mộ chồng, trong lúc tàu Mỹ bắn pháo sáng, tuôn đạn đại liên vào không ngớt.

Người con gái đầu lòng của bà là Nguyễn Thị Hòa, sanh năm 1950, công tác thiếu nhi, sau đi học y tá phục vụ tại xã. Năm 1966 Hòa được cử đi học Y sĩ ở R. Học xong, Hòa được giữ lại, phân công về Tổng đội Thanh niên xung phong. Tháng 11 - 1969, trong một trận chống địch càn quét, Nguyễn Thị Hòa hy sinh, ở tuổi 18.

Người con kế là Nguyễn Thanh Liêm, sanh năm1955, vốn đã từng ngồi bơi mũi cùng mẹ chở hàng vô ra vùng giải phóng. Sau Xuân Mậu Thân, Liêm đi giao liên công khai cho Thành Đoàn Sài Gòn Chợ Lớn (gọi Y4). Năm 1970 Liêm bị địch bắt bỏ tù đến khi có Hiệp định Pa-ri 1973 mới được thả ra.

Liêm hoạt động ở xã và tình nguyện đi bộ đội khi chiến tranh biên giới Tây Nam nổ ra. Liêm dự nhiều trận đánh ác liệt, bị thương, mất sức và xuất ngũ năm 1980, là cán bộ trung đội bậc trưởng.

Hiện nay, Liêm ở quê vợ khóm 3, phường 4, thị xã Cao Lãnh, thờ phụng cha mẹ trong ngôi nhà tình nghĩa. Bản thân là liệt sĩ, chồng và một con là liệt sĩ, bà Nguyễn Thị Lợi được Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam truy tặng danh hiệu Bà Mẹ Việt Nam anh hùng ngày 24 - 4 - 1995.