MAI THỊ SÔ

(1915 -      )

Bà Mai Thị Sô sanh năm 1915, quê ấp Bình Chánh, xã Bình Thành, tổng Phong Thạnh Thượng, quận Chợ Mới, tỉnh Long Xuyên (nay là huyện Thanh Bình, tỉnh Đồng Tháp). Năm 20 tuổi, bà lập gia đình. Chồng bà, ông Nguyễn Văn Khoái, người ấp Bình Trung, cùng xã. Bà có 9 người con.

Ông Nguyễn Văn Khoái tham gia hoạt động cách mạng từ năm 1935. Trong cuộc kháng chiến chống Pháp, ông công tác tại xã, là đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam. Bà Mai Thị Sô hoạt động trong Hội Mẹ chiến sĩ, vận động giúp đở bộ đội.

Sau khi bộ đội ta tập kết ra Bắc, bọn ngụy trở lại chiếm đóng xã Bình Thành. Đêm 11-11-1954, bọn đồn Bình Thành đi ăn cướp nhà ông Kiết, bị nhân dân rượt bắt, bọn trong đồn xã súng bắn chết 4 người. Sáng hôm sau, chúng tung quân càn quét, lùng sục bắt hơn 600 đồng bào trong xã. Nghe tin địch khủng bố đồng bào, ông Nguyễn Văn Khoái cùng người em vợ là Mai Văn Bảy và rể thứ hai là Tiêu Văn Ru-i từ ấp Bình Trung bơi xuồng ra nơi xảy ra sự việc. Chúng bắt hết và sau đó đem đi thủ tiêu chung trong cuộc thảm sát đẩm máu 33 đồng bào ta, làm bị thương 9 người ở xã Bình Thành trong các ngày 11, 12, tháng 11-1954.

Căm thù giặc, bà tích cực bí mật tham gia hoạt động, luôn có mặt trong các cuộc đấu tranh chánh trị trực diện với địch. Trong cuộc đấu tranh chánh trị ngày 5-3-1961 của hơn 10 ngàn đồng bào ta, bà Mai Thị Sô cùng người chị ruột là Mai Thị Reo và chị em xã Bình Thành, Tân Phú, Phong Mỹ, Mỹ Ngãi...từ Bình Trị kéo ra thị xã Cao Lãnh. Khi đoàn đấu tranh vượt đồn Kinh Cụt, địch báo động cho xe nồi đồng và lính chận đoàn người lại, xả súng đàn áp cuộc biểu tình. Nhiều người chết và bị thương. Bà Mai Thị Sô trúng đạn ở bàn chân phải. Địch bắt bà, cô Trạng, cô Sương cùng bị thương đưa lên xe chở thẳng lên Sài Gòn. Vết thương nhẹ, nhưng để trả thù, bọn địch hèn hạ cưa bỏ bàn chân bà Mai Thị Sô và cô Trạng. Do không chăm sóc, bị nhiểm trùng, hoại tử, bọn địch lại cắt chân bà lên tận gối. Đến khi lành, chúng phát cho cập tó, thả bà về, thành người tàn phế. 

Hai con trai thứ sáu và thứ tám của bà là Nguyễn Văn Nhánh sanh năm 1945 và Nguyễn Văn Thắng sanh năm 1949, đều đầu quân năm 1967. Trong một trận chống càn ở hậu xã Bình Thành ngày 14-12-1969, cả hai anh đều hy sinh. Lúc đó, Nguyễn Văn Nhánh là Thượng sĩ, trinh sát tiểu đoàn 502 và Nguyễn Văn Thắng là Xã đội phó xã Bình Thành.

Chị Nguyễn Thị Nhượm con thứ bảy của bà, tham gia công tác tại xã, thường xuyên chở gạo tiếp tế bộ đội, hai lần bị địch bắt đánh đập tàn nhẩn. Chồng chị Nhượm cũng bị giặc giết.

Với công lao to lớn đóng góp cho cách mạng, gia đình bà Mai Thị Sô được tặng Bảng vàng Gia đình danh dự chống Mỹ cứu nước. Bà Mai Thị Sô được công nhận hưởng chánh sách như thương binh hạng 3/4, được tặng Huân chương Độc lập hạng Ba và ngày 17-12-1994 bà được Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam phong tặng danh hiệu Bà Mẹ Việt Nam Anh hùng.

Chồng bà, ông Nguyễn Văn Khoái được tặng Huân chương Kháng chiến hạng Nhứt, hai con trai bà được tặng Huân chương Kháng chiến hạng Ba và chị Nguyễn Thị Nhượm được tặng Huy chương Kháng chiến hạng Nhì.

Bà hiện sống với con gái Nguyễn Thị Nhượm ở ấp Bình Chánh, xã Bình Thành, huyện Thanh Bình, tỉnh Đồng Tháp.