DƯƠNG HỮU TÀI

(Tư Tôn)

( 1926 -  )

Ông Dương Hữu Tài, sanh năm 1926 (Bính Dần) tại làng Tân Qui Đông, Sa Đéc (nay thuộc Phường 3, thành phố Sa Đéc, tỉnh Đồng Tháp). Dương Hữu Tài là tên do người chú ruột của ông đặt cho, còn tên cha mẹ khai sanh là Dương Văn Tôn; nên thường được gọi là Tư Tôn.

Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, ông Tài bị thương ở Gãy Cờ Đen (Đồng Tháp Mười), đầu năm 1949, sau khi xuất viện, ông trở về sống ẩn dật ở Tân Qui Đông, một xã ven thị xã Sa Đéc.

Ông đã trở thành “Nghệ nhân Tư Tôn”, người sáng lập “Vườn Hồng Tư Tôn”, một trong những người tiếp nối các thế hệ làm nghề trồng hoa kiểng, góp phần làm nên Làng hoa Tân Qui Đông - Sa Đéc.

Trước đó, ở địa phương Tân Qui Đông chỉ có đôi ba giống bông hồng. Tháng 10 năm 1958, từ Pháp du nhập về Sa Đéc 100 giống hồng. Ông Tư Tôn dốc sức trồng, chăm sóc, giữ gìn được khoảng 50 giống thích nghi với môi trường, khí hậu địa phương. Kết quả, các cây hồng do ông chăm sóc cho bông đẹp không thua kém gì các bông trong ảnh chụp ca-ta-lô (Catalogue) của phương Tây.

Dịp Tết Nguyên Đán năm 1958, các giỏ hồng của ông Tư Tôn có mặt ở Sài Gòn tại các vựa bông đường Nguyễn Trãi, chợ An Đông, bến xe Pétrus Ký. Từ  đây, những người sành điệu ngạc nhiên trước các giống bông hồng đẹp, lạ; họ lần dò tìm hỏi xuất xứ nơi trồng và người trồng.

Năm 1960, nhiều người đã biết đến “Vườn Hồng Tư Tôn” và con đường bên bờ rạch Thông Lưu được mang tên “Đường Vườn Hồng”. Từ đó đến những năm 1990, khu vườn của ông Tư Tôn được trồng trên 460 loại cây và bông có dược tính, 250 loại cây cảnh dùng trang trí nội thất, kiến tạo cảnh quan công viên, công sở, các công trình văn hóa, tư gia,…([1])

“Vườn Hồng Tư Tôn” là một trong những địa điểm thu hút nhiều khách du lịch trong và ngoài nước. Nơi đây được xem như một vườn sinh vật cảnh tiêu biểu cho “Làng hoa Tân Qui Đông-Sa Đéc”, còn là nơi mà từ nhà lãnh đạo, nhà văn, nhà thơ, nhà báo, nghệ sĩ, nhà khoa học, nhà nghiên cứu, nhà tu hành, nhà giáo dục, thầy thuốc… cho đến học sinh, sinh viên và nhiều giới khác đều đến để có những phút thư giản, được người chủ nhân-nghệ nhân hiếu khách chuyện trò…

Ông Dương Hữu Tài - Nghệ nhân Tư Tôn còn được nhà văn Sơn Nam thân quí gọi ông là: Một pho tượng“Văn minh Miệt Vườn” bằng xương, bằng thịt.