PHAN VĂN THIẾT

(1902 – 1987)

Ông Phan Văn Thiết (bút danh Thân Việt, Lan Đình), sanh năm 1902 tại làng Mỹ Trà, quận Cao Lãnh, tỉnh Sa Đéc (nay thuộc phường II, thành phố Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp), trong một gia đình Nho học nổi tiếng .

Thân phụ là thi sĩ Trà Giang Thôn Lão (tức Hội đồng Phu, Phan Văn Dược), truyền đạt thơ văn cho ông và em ruột thứ tám 1à thi sĩ Lãng Ba Phan Văn Bộ, từ thuở nhỏ.

Ông theo học ở Sài Gòn, được du học Pháp, đỗ bằng Cử nhân Luật (1934).

Thông luật pháp, giỏi thơ văn, ông đặt chân vào trường văn trận bút từ  năm 1934, cùng nhà Nho Đặng Thúc Liêng (1867-1945) hợp tác khai thác tờ báo Việt Dân (1934).

Khoảng thời gian 1935-1936, ông gánh vác vai trò chủ nhiệm kiêm chủ bút tờ báo Tân văn, Thế giới tân văn có tiếng vang trên văn đàn.

Sau đó, ông chủ trương biên tập tờ Dân sanh, Tiếng dội, đến năm 1950, tặng giấy phép xuất bản cho ký giả Trần Tấn Quốc (1914-1947) lèo lái đến năm 1954. Ngoài ra, ông còn xuất bản tuần báo Pháp ngữ Blanc et jaune, Blanc et Noir.

Khoảng năm 1952, ông ngưng hẳn hoạt động báo chí, sống với nghề công chức chuyên ngành luật pháp, thỉnh thoảng góp mặt trên một vài tờ báo ở Sài Gòn.

Ngoài cuộc đời văn chương, báo chí thân tằm trả nợ dâu, ông nổi danh trong lĩnh vực luật pháp (thường được gọi thân mật Tòa Thiết), được nhiều người mến mộ, trọng nể qua vai trò Thẩm phán, Biện lý, Chánh án, Luật sư, rất mực liêm khiết và có tình, có nghĩa.

Ông còn mở Văn phòng dịch vụ pháp lý miễn phí ở Sài Gòn và Văn phòng luật sư bình dân ở Cao Lãnh (hoạt động cho đến năm 1972) để giúp đỡ đồng bào nghèo, sức yếu thế cô.

Thời kỳ đầu kháng chiến, ông từng giữ chức vụ Chánh án Toà án nhân dân Tỉnh bộ Việt Minh Bạc Liêu.

Chính vì thái độ chống đối ''không biết trên đầu có ai'', ông bị thực dân Pháp khép tội chánh trị, bắt giam một thời gian.

Ông từ trần ngày 20-10-1987 tại Pháp, hưởng thọ 85 tuổi.

Luật sư Phan Văn Thiết đã để lại nhiều tác phẩm có giá trị về mặt nghiên cứu và học tập: Nam thi hiệp tuyển (nhà in Lý Công Uẩn, SG-1948), Bí quyết làm cho đời sống vui tươi, Tự vựng công chức, Dân luật tu tri, Hình luật tu tri, Cách tranh tụng về dân sự, Kiểu mẫu văn khế, Hộ tịch chỉ nam, Pháp luật thực hành, Phụ nữ Việt Nam trước pháp luật, Nhân viên công lực cẩm nang.

- Nhắc đến ông, người ta nhớ tới bài thơ châm biếm Quan lớn, chỉ có 4 câu mà làm cho những kẻ tham ô lại bối rối, tức tối:

                                    Quan lớn “quan lòn” (*) quan lớn ai ?

                                    Lòn quen quan lớn khéo làm sai.

                                    Oai chi quan lớn quen lòn ấy,

                                    Quan lớn lòn quen, quan lớn chai.